YEREL SAAT HESAPLAMALARI,ORTAK SAAT,SAAT DİLİMLERİ,TARİH DEĞİŞTİRME ÇİZGİSİ YEREL SAAT:Herhangi bir yerde, Güneş’in en tepede olduğu ana ya da gölge boyunun
en kısa olduğu ana öğle vakti denir. Öğle vakti gün ortasıdır ve saat
12.00 olarak kabul edilir. Buna göre ayarlanan saat dilimine yerel saat
denir.
Yerel saat farkları, meridyenlerden faydalanılarak hesaplanabilir.
Yerel saat hesaplarını yapabilmek için şunları öğrenmekte fayda vardır:
Aynı meridyen üzerinde bulunan bütün noktaların öğle vakitleri aynı anda olur ve yerel saatleri birbirine eşittir.
Aynı meridyen üzerinde bulunan noktaların yerel saatleri birbirine eşit
olmasına rağmen (21 Mart ve 23 Eylül tarihleri hariç) Güneş’in doğma ve
batma saatleri farklıdır. Bunun nedeni, Dünya ekseninin 23° 27' eğik
olmasıdır.
> ORTAK SAAT (ULUSAL SAAT):Çalışma hayatında, yerel saatlerin hepsini kullanmak mümkün değildir.
Ticari ve ekonomik ilişkilerin kolaylaştırılması, haberleşme ve ulaşım
hizmetlerinin hızlı ve düzenli bir şekilde yapılabilmesi için, yerel
saatten farklı olarak, ortak saat ya da ulusal saat uygulamasına
ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle her ülkenin, kendisine en uygun
meridyenin yerel saatini bütün ülke sınırlarında geçerli hale
getirmesiyle oluşan saate ortak saat adı verilmektedir.
Doğu - batı doğrultusunda geniş olan ülkeler (A.B.D, Kanada, Çin, vb.)
aynı anda birden çok ortak saat kullanırlar. Ancak doğu - batı yönünde
dar olan ülkeler (Türkiye, İtalya, Bulgaristan, İspanya, vb.) ise aynı
anda tek ortak saat kullanırlar.
Türkiye’de, 1978 yılına kadar, 2. saat diliminde yer alan 30° Doğu
meridyeninin yerel saati ortak saat olarak kullanılmıştır. 1978
yılından sonra, güneş ışınlarından daha fazla yararlanarak enerji
tasarrufu sağlamak amacıyla, ileri ve geri saat uygulamasına
geçilmiştir.
Şöyle ki;• Yaz döneminde 3. saat dilimine giren 45° Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak ileri saat uygulamasına geçilmiştir.
• Kış döneminde ise 2. saat dilimine giren 30° Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak
SAAT DİLİMLERİ (ULUSLARARASI SAAT)Bilim ve tekniğin hızla gelişmesiyle ülkeler arası ekonomik ve siyasi
ilişkilerin artması, buna bağlı olarak iletişimin hızlı olması
uluslararası saatin doğmasına yol açmıştır. Bu sebeple saat dilimleri
oluşturulmuştur. Dünya üzerinde 24 saat dilimi vardır.
Saat dilimi hesaplamalarında yaz ayları (temmuz
,ağustos,haziran)ibaresi geçiyor ise Türkiye için 3 doğu saat dilimi(45
doğu Meridyeni)böyle bir ifade geçmiyor ise 2 doğu saat dilimi (30 doğu
meridyeni)kullanılır.Her saat dilimi arası 15 meridyen vardır ve
dolayısıyla 4X15 :60 dk saat dilimleri arası zaman farkı vardır....
TARİH DEĞİŞTİRME ÇİZGİSİDünya’nın doğu ve batı yarım kürelerinin uç noktaları arasında bir
günlük zaman farkı vardır. Bu nedenle, Başlangıç meridyeninin devamı
olan 180° meridyeni, tarih değiştirme çizgisi olarak kabul edilmiştir.
• 180° boylamının batısına doğru gidildiğinde, Doğu Yarım Küre’ye geçildiği için, tarih 1 gün ileridir. • 180° boylamının doğusuna doğru gidildiğinde, Batı Yarım Küre’ye geçildiği için, tarih 1 gün geridir.ZAMAN PROBLEMLERİ
1. Yerel saat problemleriYerel saat problemlerinde şu yol takip edilir:
a. İstenilen merkezlerin her ikisi de Greenwich’in batısında ya da
doğusunda ise, boylam numarası büyük olandan küçük olan çıkarılır.
İstenilen merkezlerden birisi Greenwich’in doğusunda diğeri batısında
ise boylamlar toplanır.
Buna göre;– Boylam farkı bulunur.
– Bulunan boylam farkı sabit zaman farkı olan 4 ile çarpılarak yerel saat farkı hesaplanır.
b. Dünya batıdan doğuya doğru döner. Bu nedenle, doğuda yerel saat
batıya göre daima ileridir. Batıda ise yerel saat doğuya göre daima
geridir.
Buna göre;– Batıdaki bir noktanın yerel saati verilecek, doğudaki bir noktanın
yerel saati sorulacak olursa, doğuda yerel saat daima ileri olacağından
aradaki yerel saat farkı toplanır.
– Buna karşılık, doğudaki bir noktanın yerel saati verilir, batıdaki
bir noktanın yerel saati sorulursa, batı daima geri kalacağından
aradaki yerel saat farkı çıkarılır.
2. Güneş Problemleri:Güneş’in doğma ve batma saati ile ilgili problemlerde şu yol takip edilir:
a. Yerel saat problemlerinde anlatıldığı gibi iki nokta arasındaki yerel saat farkı bulunur.
b. Dünya, batıdan doğuya doğru döndüğü için, doğuda Güneş batıya göre
daima erken doğar, batar. Batıda ise Güneş, doğuya göre daima geç
doğar, batar.
Buna göre;– Batıdaki bir noktada Güneş’in doğma saati verilir, doğudaki bir
noktada Güneş’in doğma saati sorulursa, doğuda Güneş erken doğacağından
aradaki yerel saat farkı çıkarılır.
– Eğer tersi sorulursa, batıda Güneş geç doğacağından aradaki yerel saat farkı toplanır