Atıksu içerisindeki kirletici maddelerin
fiziksel işlemlerle atık sudan alınması amacı ile kullanılan
proseslerdir. Uygulamaları; ızgaralar, elekler, kum tutucular, yüzdürme
sistemleri, çöktürme havuzları, dengeleme havuzlarıdır.
Izgaralar: Büyük hacimli maddelerin atıksudan ayrılarak pompa ve diğer
teçhizata zarar vermelerini önlemek ve diğer arıtma ünitelerine gelecek
yükü hafifletmek amacı ile kullanılan arıtım üniteleridir. İnce ve kaba
ızgaralar olmak üzere aralık miktarlarına bağlı çeşitleri bulunmakta ve
manuel veya otomatik temizlemeli olarak dizayn edilebilmektedirler.
Elekler: Atıksu içerisindeki katı maddelerin tutulması ve arıtma
sistemine giriş kirlilik yüklerinin azaltılması amacı ile kullanılırlar.
Dengeleme Havuzları: Atıksuyun debi ve kirlilik yüklerinin dengelenmesi amacı ile kullanılırlar.
Kum Tutucular: Atıksu içerisinde bulunan kum, çakıl vb. ayrışmayan
maddeleri sudan ayırarak makine ve teçhizatın aşınmasını önlemek,
çöktürme havuzlarında kum ve çakıl birikiminin önüne geçmek amacı ile
kullanılırlar.
Yüzdürme Sistemleri: Yüzdürme işlemi, çökeltme işleminin tersidir ve
sudan daha düşük özgül ağırlığa sahip taneciklerin yükselmesi esasına
dayanır. Yüzdürme sistemleri, atık su içerisinde bulunan yağ, sabun,
gres, ahşap parçaları gibi sudan hafif maddeleri tutmak için
kullanılırlar.
Çöktürme Havuzları: Sudan daha fazla yoğunluğa sahip katı maddelerin
durağan koşullarda yer çekimi etkisi ile çöktürülerek uzaklaştırılması
amacı ile kullanılırlar. Çöktürme havuzları, ön çöktürme veya biyolojik
ve kimyasal arıtım işlemi ardından son çöktürme amacı ile
kullanılabilirler