Yağmur Ormanlarının Hassas Dengesi

Küresel iklim değişiklikleri ve önlemler üzerine çalışan bilimadamları
için tropik ormanların ne kadar CO2 çıkardığı ve emdiğine ilişkin
veriler çok önemli parametreleri oluşturuyor. Amazon ormanlarında
yapılan yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre, ormanın sulak bölgeleri
neredeyse kuru bölümlerinin emdiği kadar karbon dioksiti açığa
çıkartıyor... 13.04.2002 -Nature- Yeni yapılan bir araştırmanın(1)
sonuçlarına göre, Güney Amerika'daki Amazon yağmur ormanlarının
nehirleri ve sulak alanları her yıl ormanın kurak bölgelerinin emdiği
kadar karbon dioksitİ açığa çıkarıyor. Buna göre, bir bütün olarak
Amazon ve diğer tropik ormanlar bir karbon dioksit dengesinde
bulunuyorlar. CO2 önemli sera gazlarından olduğu için, bu denge verisi,
bilimadamlarına ormanların yokedilmesinin ve sanayi tesislerinin,
küresel ısınmaya etkilerini ölçebilmelerine imkan tanıyabilir.
Seattle'daki Washington Üniversitesi'nden Jeffrey Richey olayı: "Şimdi
tanımladığımız yeni bir CO2 kaynağı ile tüm sistemin dış etkilere daha
duyarlı olduğunu gösterdik" diyerek açıklıyor. Richey'nin ekibi,
Amazon'un neredeyse Avrupa'nın yarı büyüklüğünde olan (1.8 milyon
kilometrekare) sulak bölgelerindeki suları CO2 açısından analiz etmiş.
Richey, bataklık alanlarda karbon dioksitin kabarcıklar halinde dışarı
çıktığının çıplak gözle bile görülebilidiğini söylüyor. Ilık
bataklıklarda üreyen bakteriler, düşen yaprakları ve çürüyen ağaçları
gaza dönüştürüyor. Uydu tabanlı yeni bir tarama yöntemi ile, ekip,
Amazon nehir ve bataklıklarının yılın değişik dönemlerinde haritasını
çıkarmış.

Bu veriler, sulardaki CO2 seviyeleri ile
birleştiğinde, bu sulak bölgelerin ne kadar CO2 açığa çıkarttığı
hesaplanmış. İngiltere Edinburgh Üniversitesi'nden karbon-dönüşümü
araştırmacısı Yadvinder Malhi :"Su tahmin ettiğimizin üzerinde bir CO2
kaynağı" diyerek konuyu açıklıyor. Şimdiye kadar da bu durumun gözardı
edildiğini düşünüyor Malhi. USGS'den Eric Sundquist ise, bu kadar büyük
bir alanda giriş-çıkış değerlerinin tespit edilmesinin güçlüğüne
değinerek, çalışmanın böyle bir denge durumunu kanıtlamadığı konusunda
uyarıda bulunuyor. Ancak küresel CO2 ölçümleri de karbonun tropik
ormanlarda dengede olduğunu gösteriyor. Küresel iklim değişiklikleri ve
önlemler üzerine çalışan bilimadamları için tropik ormanların ne kadar
CO2 çıkardığı ve emdiğine ilişkin veriler çok önemli parametreleri
oluşturuyor. Tropik ormanların yokedilmesi ile her yıl atmosfere CO2
şeklinde 1.6 milyar ton karbon verildiği tahmin ediliyor.
Ekler: Dosya

Yagmur Ormanlarinin Hassas Dengesi.doc