Ticari Paket Yazılımların Farklı Sonuçları ( Statik - Betonarme Tasarım )

Statik-Betonarme Tasarım için Türkiye de Kullanılan Ticari Paket Yazılımların Farklı Sonuçları


Prof. Dr. Adnan KUYUCULAR* İnş. Yük. Müh. Ömer Ömür KANDAK **

Betonarme karkas yapı tasarımı için Türkiyede en çok kullanılan üç
yazılım ile, tasarlanan 6 farklı çok basit yapının sonuçları
karşılaştırılmıştır ( İdestatik V5.493, Probina V14-sp2 ve Sta4cad V12
versiyonları ile ). Bir YL tez çalışması kapsamında, yazılım kaynaklı
farklılıklar hiç de küçük çıkmamıştır. Toplam yapı ağırlığı gibi ilk
değerlerin farkı, nisbeten küçüktür. Fakat özellikle perde modellerinin
ve yük aktarım kabullerinin farklılığı, çok katlı, planda verev ( non
ortogonal ) ve düzensiz yapılar için, sonraki değerleri (
deplasmanları, momentleri vb. ) çok farklı kılmaktadır. Bu yüzden
farklı yazılımlar, aynı yapıya ait bazı önemli kararları da farklı
alabilmektedir. Donatı metrajındaki farklılıklar, kirişsiz radye temel
durumunda çok daha belirgindir ( radye temel sonlu eleman modellerinin
çok farklı olmasından ötürü ).
Kullanımı zorunlu olan bu tasarım yazılımlarının nihai çıktıları
arasındaki aşırı bir farkın olmaması da artık şarttır. Fakat SAP 2000
gibi bir yazılım kullanılsa bile, mevcut farkları yorumlamak ( hatalı
yazılımın / versiyonun ayıklanması ) çok zordur. Bu açmazdan ötürü,
birçok çözümleme - betonarme tasarım işi, bugün artık bir tür
bilgisayar oyununa ( mühendis de gözleri bağlı bir operatöre )
dönüşmüştür. Çünkü her yazılımın modelleme - kodlama kabulleri,
referansı ( danışmanı ), örnek çözdüğü test problemi, vb. hep kendine
aittir.
Yönetmeliğe aykırı tasarımların uyarı raporlarının, ‘gözden
kaçırılması’ ve çizimlerin yazıcıdan - çiziciden alınabilmesi hiç de
zor değildir. Denetimi çok zor olan böyle bir yazılımın, kötüye
kullanımı bu kadar kolay olmamalıdır. Statik betonarme tasarım
yazılımlarının / versiyonların, periyodik olarak, belli tip-ortak
tasarımlar için denenmesi – karşılaştırılması, teknik bir üst kurula
bırakılmalıdır.