İktisata Giriş Önemli Terimler + Ders Notları

• ürün farklılaştırması: ürün ambalajı, mağaza görünümü, satış koşulları, reklamlar.
• Vergi sisteminin vergi oranlarının düşürülerek bireyin çalışma
isteğini, tasarrufları ve yatırımları teşvik edecek şekilde reforme
edilmesini içeren politika: arz yönlü politika
• Klasik model: ücretlerin azalma ve artma yönünde esnek olduğunu kabul
ederek bir ekonomide uzun süreli işsizliğin ortaya çıkmayacağı.
• Talep esnekliği arz esnekliğinden küçük ise verginin büyük kısmı ÜRETİCİ ye yansır.
• Ekonomik kar olabilmesi için toplam hasılatın toplam fırsat maliyetinden yüksek olması gerekir.
• Firmanın ürünlerin satışından elde ettiği gelir: Toplam gelir.
• Tekelcinin talep eğrisiyle piyasa talep eğrisinin aynı eğriler olmasının nedeni: piyasada tek firma olması.
• Tekel piyasasında tek satıcı olması: tekelci firmayı endüstri konumuna sokar.
• Tekelci rekabet piyasasındaki firma kısa dönemde karını maksimize ettiği eşitlik: MR=MC
• Tekelci firmanın talep eğrisi: ortalama gelir eğrisi
• GSMH hesaplanırken sadece tamamlanmış mal ve hizmetlerin göz önüne alınmasının nedeni: çifte saymaya engel olmak.
• Devletin bir mala ilişkin sübvansiyon uygulaması: arzın artmasına.
• Merkez Bankası para politikasının yürütülmesinden sorumlu olan birimdir.
• Oligopol: üretici firmalar arasında bağımlılık olan piyasa.
• Tüketicinin gelirindeki artış: hem denge fiyatı hem de miktarı artar.
• Bir tüketicinin fayda maksimizasyonu sağladığı tüketim miktarı:
tüketilen tüm malların marjinal faydalarının fiyatlarına oranının eşit
olduğu.
• Tam rekabet piyasasında normal kar: Fiyat=Ortalama Maliyet
• Dışsallıklar:
1. Üretici ve tüketiciler tarafından meydana getirilebilir.
2. Pozitif ve negatif olabilir.
3. Kamusal malların dışsallıkların özel bir türü olması.
4. Dışsallıkların taraflarının belirlemenin mümkün olmaması.
• Ortalama tüketim eğilimi ile ortalama tasarruf eğilimi 1 e eşittir.
• Reel GSMH: Belirli bir yılın fiyatları esas alınır.
• Toplam harcamaların üretim değerinden büyük olması halinde: Stoklar azalır, GSMH artar.
• Otonom vergi: Vergilerin gelirden bağımsız olan kısmı.
• Fiyatlar genel düzeyini ifade etmek amacıyla kullanılan fiyat
indekslerinde temel yıl olarak kabul edilen yıla ilişkin indeks değeri
100.
• Maliye Politikası: vergi, kamu harcamaları
• Say kanunu: her arz kendi talebini yaratır.
• Gresham yasası: kötü para iyi parayı piyasadan kovar.
• Spesifik vergi: maddi ölçü üzerinden alınan vergi.
• Ad valorem vergi: parasal değerin yüzdesi şeklinde alınan vergi.
• Stagflasyon: fiyat artarken üretim azdır.
• Deflasyonist açık: bir ekonomide tam istihdam gelir düzeyinin altında
dengenin sağlanması durumunda ortaya çıkan harcama açığı.
• Enflasyonist açık: tam istihdam gelir düzeyinin üzerinde dengenin sağlanması durumunda ortaya çıkan harcama fazlasıdır.
• M1: TC Merkez Bankası tarafından yapılan para arzı en likit olanı.
• M2: vadeli-vadesiz mevzuatlar.
• İhtiyat amacıyla para talebi: beklenmeyen harcamaların karşılanması.
• Para nötr ise para miktarındaki değişmeler: Fiyatlar genel düzeyini etkiler.
• Paranın satın alma gücünün elde tutulmasına olanak sağlaması: Değer muhafaza aracı olması.
• Paranın mal ve hizmetlerin değerini ölçmede ortak ölçü birimi olması: Hesap birimi olma.
• İşlem amaçlı para talebinde elde tutulacak para miktarını: Harcamaların düzeyi.
• Bir ekonomide sermaye stoğuna yeteri kadar ilave yapılmadığında: sermaye stoğu azalır, toplam arz eğrisi sola kayar.
• Sermaye stoğundaki azalma: toplam arz eğrisinin sola kaymasına.
• Yerli firmalar tarafından üretilen ve ithalide yapılan mallara: ithalata rakip mallar.
• Kamu harcamalarında meydana gelecek artışta toplam talep eğrisi sağa kayar.
• Faiz oranı para talebini ters yönde etkiler.
• Tarife: ithal edilen mallara konulan vergi.
• Sınırlı uzmanlaşma: artan maliyet.
• Sermaye sığlaşması: hızlı nüfus artışı sonucu sermaye miktarının azalması.
• Genişlemeci para politikası: hem fiyat hem de üretim artar.
• Karşılaştırmalı üstünlük: belirli bir malın üretiminin diğer ülkelere
göre daha etkin daha düşük fırsat maliyeti ile gerçekleştirilmesi.
• Mutlak üstünlük: belirli bir malın üretiminin daha az kaynak kullanımı ile gerçekleştirilmesi.



• Ortalama yılda%4 büyüme oranına sahip bir ülkede üretim hacminin 2ye katlanabilmesi için yaklaşık 18 yıl gereklidir.
• Marjinal tüketim eğilimi bilinmiyorsa bundan yararlanarak marjinal tasarruf eğilimi MPS=1-MPC dır.
• Planlanmış yatırım harcaması: beklenen kar.
• Neomerkantalist görüşe göre sanayileşmiş bir ekonominin sahip olduğu karşılaştırmalı üstünlük: teknoloji sonucu ortaya çıkar.
• Daraltıcı iktisat politikası: para arzını kısmak.
• Daraltıcı maliye politikası: kamu harcamalarını azaltarak, vergileri arttırmak.
• Genişlemeci maliye politikası: kamu harcamalarını arttırmak, vergileri azaltmak.
• Serbest dış ticaret: uluslararası mal fiyatlarının eşitlenmesinde etkilidir.
• Teknolojik yenilik yaratma potansiyeli: nüfusun eğitim düzeyinin artması.
• Gelir-harcama bakımından sızıntı: tasarruflar, vergiler ve ithalat.
• Tasarruf paradoksu: artan tasarrufların tüketim harcamalarını ve geliri azaltması.
• Bir bankanın ayırdığı rezervler banka bilançosunun: varlık niteliğinde olduğu için aktifte bulunur.
• Paranın işlem amacıyla talep edilmesinin nedeni: gelir elde etme ve harcama yapma dönemlerinin eşleşmemesi.
• Uluslararası mal fiyatlarının eşleşmesinde serbest dış ticaret etkilidir.
• Otonom yatırım harcamalarında meydana gelecek meydana gelecek bir
azalmanın toplam harcama fonksiyonu (AE) ve denge gelir düzeyi (Y)
etkisi: AE aşağıya kayar, Y azalır.
• YF tam istihdam GSMH düzeyini, Y Fiili GSMH düzeyini gösterirse bir
ekonominin noksan istihdam düzeyinde olabilmesi için YF>Y
• Vergi çarpanı negatif işaret: Vergi değişikliklerinin gelire ters yönde yansıması.
• Para talebini nominal gelir-faiz oranı belirler.
• Ekonomik büyüme oranlarının hesaplanması Reel GSMH.
• İçe dönük kalkınma stratejisinin amacı: ithalatı ikame etmek.
• Faktör talep esnekliğini etkileyen faktörler:
1. zaman,
2. malın talep esnekliği,
3. marjinal ürün gelirini azalma biçimi,
4. faktörler arası ikame olanağı.

• Faktör talebini etkileyen değişkenler:
1. diğer üretim faktörlerinin fiyatları,
2. talep edilen mal miktarı,
3. faktör fiyatı,
4. faktör verimliliği.
• Keynes yaklaşımı: talep yetersizliği durumunda devlet toplam talebi
destekleyerek ekonomiye müdahale etmelidir. Klasik modellerin kabul
ettiği ‘bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler’ felsefesinin tamamen
zıttı dır.
• Konjonktür dalgalanmalarının uzun dönemdeki seyri U dönüşü.
• Mutlak değer olarak değerlendirildiğinde vergi çarpanının kamu
harcamaları çarpanından küçük olmasının nedeni: vergi değişikliklerinin
kullanılabilir gelir aracılığıyla tüketim harcamalarını etkilemesi.
• Bankacılık sisteminin tabi olduğu zorunlu rezerv: ülkedeki para miktarını kontrol.
• Değişim denklemini miktar teorisine dönüştürebilmek için Klasik iktisatçılar:
1. ekonomi sürekli tam istihdamdadır.
2. dolaşım hızı sabittir.
• Genişlemeci iktisat politikalarının amacına ulaşabilmesi: ekonomi toplam arz eğrisinin yatık olduğu bölgede.
• Dış ticarete getirilen kısıtlamalar: ihracat ambargosu, kotalar, tarife, tarife dışı engeller.
• Bağımlı nüfusun artması durumunda: ortalama tasarruf eğilimi azalacağından ekonomik büyüme yavaşlar.
• Gelişmekte olan ülke vatandaşları asgari geçim düzeyinde bulundukları
için gerekli tasarrufu yapamıyorlarsa gerekli kaynak: yabancı
tasarruflar.
• Piyasa talep eğrisi üzerinde hareket: malın kendi fiyatı.
• Emek yoğun endüstrilerde uzmanlaşmaya giden ülkelerde: iş gücü nispeten bol, sermaye kıt kaynaktır.
• Maliye politikası: devletin topladığı vergiler ve yaptığı harcamalar.
• Kamu harcamaları ve yatırımların otonom olarak kabul edildiği dışa
kapalı modelde toplam harcama fonksiyonu eğilimi: marjinal tüketim
eğilimi.
• Otomatik istikrar: artan oranlı gelir vergisi.
• Bir malın fiyatının değişmesine rağmen toplam hasılat aynıysa talep birim esnektir.
• Tam rekabete yakın: tarım ürünleri piyasaları.
• Konjonktür dönemleri:
1. dip
2. canlanma
3. tepe
4. daralma.
• Denk bütçe çarpanı 1 e eşittir.
• Bir ekonomide Merkez Bankasının zorunlu karşılık oranını arttırması kaydi para miktarını azaltır.
• Spekülatif para talebi faiz oranı arttığında azalır.
• Bir ekonomide para arzı azaldığında:
1. faiz oranı artar
2. yatırımlar azalır
3. para arzı eğrisi sola kayar
4. Reel GSMH azalır.
• Talep enflasyonunun nedenleri:
1. para arzının artması
2. kamu harcamalarındaki artış
3. vergilerin azalması
4. otonom tüketim harcamalarının artması.
• 765 dolar ile 2995 dolar arasında: alt orta gelirli ülkeler.
• 1. dünya ülkeleri: Fransa, Yeni Zelanda, Japonya, Kanada.
• M↑G↑T↓ toplam talep eğrisi sağa kayar.