Tekstil Mühendisliğine Giriş

Türkiye’nin en büyük imalat sanayi ve ihracat sektörlerinden biri olan
tekstilin, AB ile Gümrük Birliği'nden sonra, kendisinden beklenilen
faydaları şimdilik gösterememiştir. Bazı kesimlerde tekstilin geleceği
ve ülke ekonomisi üzerindeki olumsuz yansımaları üzerine karamsar
görüşler öne sürülmektedir. Türkiye’de üretilen tekstil ürünleri
üzerindeki tüm AB kotalarının kaldırılması ile bir talep patlaması
yaşanması bekleniyordu; Gümrük Birliğinin sağlanması ile artacak
talepleri karsılamak amacıyla geniş ölçekli yatırımlar yapıldı.Fakat bu
yatırımlar zamanında baslamamsı nedeniyle bugünkü konumuna geldi. Bu
durumun sistemin zamanla oturması ve kalite kontrolün yerleşmesi ile
kısa zamanda aşılması beklenmektedir.

Bugün, sanayileşme yolunda önemli adımlar atmış gelişmiş ülkelere
baktığımızda tekstil sektörünün çekici gücünü görebiliyoruz. Sanayide
en çok işçi istihdam eden iş kolu olan tekstil ülke GSMH'sının yüzde
10'unu, ihracatımızın yüzde 40'ını oluştururken, yatırım teşviklerinin
yüzde 42'sini almaktadır. Türkiye, tekstildeki ilk büyük yatırım
hamlesini 1970'li yılların başında yapmıştır; şimdi o fabrikaların
makineleri çeyrek yüzyılı aşmış durumdadır ve yenilenmeleri
gerekmektedir. Tekstil makine teknolojisinin görece ucuz olması,
kalkınma yolundaki tüm ülkelerin tekstil sanayine yönelmesi, son
yıllarda hızla emek-yoğun bir sanayi olan tekstilde rekabet gücünün
makine yenilikleri ve hızları ile belirlenmeye başlaması,
tekstilcilerimizi sürekli yatırım yapmak zorunda bırakmaktadır.
Teşviklerin yüzde 42'sini alan tekstil sektöründe makina ve teknoloji
yatırımının bilinçsizce yapıldığı yönünde kaygılar bulunmaktadır.
Türkiye'nin bu üretimini içeride ve dışarıda satmasında güçlük
çekilebileceği belirtilmektedir. Özellikle anti-damping vergisinin
uygulamaya girmesinden sonra pamuk ipliği ihracatının giderek düştüğü
ve pazarlarımızı Uzakdoğu ülkelerine kaybettiğimiz görülüyor.

Yıllardan beri ülkemiz tekstil sektörünün sırtında ekonomik bunalımları
göğüslemeye çalışmaktadır. Tekstil, 1995 yılındaki 8.3 milyar dolarlık
ihracat geliri ile Türkiye'nin öncü sektörlerinden birisi idi (1994'de
4.5 milyar dolar). 2000 yılına kadar bu rakamın 10 milyar dolar
düzeyine ulaşması; tekstil ihracatımızın üçte birini alan Avrupa
Birliği ülkelerinden talebin, Gümrük Birliği sayesinde, önümüzdeki
dönemde artması tahmin ediliyor. GAP bölgesinde artmakta olan pamuk
üretimi ile bu bölgenin tekstil sektöründe önemli rol oynaması
öngörülüyor.
Tekstil sektörüne büyük kaynaklar aktardığımızdan ve ekonominin genel
dengelerini etkilediğinden, bu sektördeki küreselleşme akımlarını
yakından incelememiz ve tüketici talebindeki değişimlere uygun süratli
kararları yürürlüğe koymamız gerekmektedir2000 yılına doğru giderken
tekstilin gerek ihracat, gerek GSMH içindeki payının tedricen
düşürülmesi gerekmektedir. Bugün tekstil ve konfeksiyon gelişmiş
ülkelerde GSMH'nın yüzde 1-2 düzeyindedir. Sektörde yaşanan yeniden
yapılanma sürecinin en önemli bileşenleri, yeni teknolojilerin
kullanımı ve yeni fason firma/ana firma ilişki ağı konularında
yoğunlaşmaktadır. Hazır giyim sanayinde yeniden yapılanma konusunda
önemli atılım yeni yönetim, örgütlenme ve pazarlama teknikleri ile
gerçekleştirilmektedir. Dünyada küresel rekabet ürün fiyatından, zaman,
esneklik ve stil kıstaslarına doğru kaymaktadır. Türkiye'de yeni ürün
hazırlama süresinin, öncü firmalarda dahi uluslararası rakiplerinin üç
katını bulduğu belirtilmektedir; ancak, temel pazarın AB olması, pazara
coğrafi yakınlık, pazarlama birimlerinin bu ülkelerde kurulması ve
taşımacılık sektörünün gelişmesi gibi unsurlar Türk firmalarına belli
üstünlükler sağlayabilmektedir. Hazır giyim sanayinin yeni üretim
teknikleri ve yeni örgütlenme ve yönetim tekniklerini uygulaması
rekabet gücünü kaybetmemesi için bir gereklilik olarak karşımızda
durmaktadır.

Uluslararası tekstil ve giyim ticareti, 1 Ocak 1995 tarihinde başlayan
10 yıllık geçiş programı ve DTÖ Tekstil ve Giyim Anlaşması çerçevesinde
temel bir dönüşüm geçirmektedir. Anlaşma yürürlüğe girmeden önce, bu
sektördeki ticaretin önemli bir kısmı kotalarla kontrol ediliyordu.
Anlaşma ile DTÖ üyeleri kotaları kaldırmayı ve sektörü 1 Ocak 2005
tarihine kadar tamamen GATT kurallarına entegre etmeyi kabul ettiler.
Birçok gelişme yolundaki ülke, fikri mülkiyet hakları, hizmetler ve
yatırımlar gibi yeni ticaret konularını müzakere etmeyi tekstilde kota
sisteminin kaldırılması üzerine kabul ettiler. Aralık 1996'da
Singapur'daki DTÖ Bakanlar toplantısı, tekstil ve giyim anlaşmasının
hükümlerine tamamen uyulacağını teyid etti. Dolayısıyla, tekstil ve
giyim sektörlerinde serbest ticarete doğru yol alınmaktadır.
Türkiye'nin mevcut haliyle karşılaştırmalı üstünlüğünü koruması pek
olası görülmediğinden, 2005 yılından önce bu sektörde temel yeniden
yapılanmanın gerçekleştirilmesi, katma değeri yüksek ürün tasarımlarına
ve üst gelir düzeyindeki müşteri pazarlarına yöneltilmesi, tekstil
firmalarımızın dünya modasını yönlendirebilecek çokuluslu şirketlere
dönüştürülmesi gerektiğine inanıyoruz.
1.İşveren, emekçi ve sivil toplum kurumları tarafından yapılması gerekenler;
Tekstil sektöründe üretim yapanlar iyi bilirler ki her zaman yeni mal
iyi para eder. Modayı yakalamak, halkın beklentilerine uyan mallar
üretmek tekstil üreticilerine daha fazla kar getirmekte olduğundan.
Arge çalışmaları , yeni ürün yakalama , teknolojik tekstil ürünleri
üretme çalışmaları, fantezi mallar üretme , butik konfeksiyon ürünleri
üretme işletmelerin karlılığını artıracaktır.


Tekstil Mühendisligine Giris.doc