Orman, baştan bu yana sıraladığımız katkılarıyla, insan sağlığı
üzerinde doğrudan pay sahibidir. Bu bölümde, onun, insan sağlığı
üzerindeki dolaysız etkileri ele alınmıştır. Bunun için de, ilk önce
ormanın, özellikle gürültüyü azaltıcı etkilerine değinilmiştir.
Ormanın, insanın ruh sağlığı üzerindeki olumlu etkisi, işte tam bu
noktada kendini göstermektedir. Gerçekten de gürültü kaynağından
başlayana 250 m genişliğindeki bir orman şeridi, insanı rahatsız eden
80 dB şiddetindeki bir gürültüyü yarı yarıya; insanı rahatsız etmeyecek
bir düzeye, 40 dB’ya indirmektedir. Esasen, çok tabakalı, sık ve genç
bir orman ölçü alındığında, ormansız alana oranla, bu yapıda gürültü
şiddetinin 1 m için 0,16 dB , 200 m için ise 32 dB daha az olduğu
saptanmıştır.
Yalnızca bu veriler bile, ormanın, insanın ruh sağlığı üzerinde doğrudan olumlu etkisini kanıtlamaktadır.
Öte yandan ormanlar, ilaç üretiminde, kendilerinden yararlanılan bir
hammadde deposu konumundadır. Nitekim ilaç hammaddesinin %25’i tropik
ormanlardan gelmektedir. Aynı şekilde kanser hastalarında kullanılan
ilaç hammaddesinin %70’i de yine tropik yağmur ormanlarından
sağlanmaktadır.
Yani ormanlar, yalnız ruh sağlığı üzerinde değil, beden sağlığı
üzerinde de büyük katkılar yaratmaktadır. Örneğin ağaçların ve ormanda
bulunan diğer bitkilerin kök, kabuk, yaprak, dal, çiçek ve tohumları
doğrudan ilaç olarak kullanılabildiği gibi, ilaç sanayiinde hammadde
olarak da kullanılabilmektedir.
Günümüzde doğanın, doğal kaynakların ve doğal gıdaların yeniden önem
kazanmasıyla ormandan, bitkilerden, şifalı otlardan, insan sağlığı için
yararlanma anlayışı giderek dikkat çekici bir boyuta ulaşmıştır.
Türkiye ise, şifalı otlar konusunda çok zengindir ve ülkemiz doğal bir laboratuar konumunda bulunmaktadır.
Topraklarında, yaklaşık 9.000 bitki türü barındıran Türkiye’de endemik bitki türlerinin sayısı da 3.000’e varmaktadır.
Bütün bu olgular, ormanların, insan yaşamındaki önemini vurgulamakla
kalmıyor; aynı zamanda onların, nasıl birer can simidi olduğunu da
gösteriyor. Bu yüzden olmalı, kimi orman bilimciler, ormanların “çevre
dostu” olduğu kadar, aynı zamanda “can dostu” olduğunu da
vurgulamaktadır. Bir başka görüş ise ormanın artık bir “can pazarı”
olduğunu belirtmektedir.
Ormanların insan sağlığı üzerindeki bu olumlu etkileri, işte bu nedenle
insanları, kentlerin çevresinde orman yetiştirmeye, onları “kent
ormancılığı” ve “yeşil kuşak ağaçlandırması” doğrultusunda çaba
harcamaya yöneltmektedir. Nitekim “kent ormancılığı” kavramının da
ancak 1960’lardan sonra yaygınlık kazanmaya başlaması dikkat çekicidir.
Eğlence-Dinlence (Rekreasyon) Açısından Orman
Yirminci yüzyılın başlarından itibaren, güncel anlamıyla ilk kez ABD’de
ortaya çıkan “orman içi eğlence-dinlence” anlayışı, özel fakat oldukça
yaygın, aynı zamanda popüler bir rekreasyon tipi olarak, çeşitli açık
hava etkinlikleri içinde, kendine önemli bir yer bulmuştur. Bir başka
deyişle ormanda yapılan rekreasyon etkinlikleri; kitlesel hareketliliğe
dönük, kendine özgü nitelikler taşıyan, bu anlamda kitleleri, öteki
açık hava çevresi eğlence dinlence etkinliklerinden çok daha fazla
kendisine çekebilen bir etkinlikler bileşkesidir. Çünkü ormanlar,
bilindiği üzere, doğal kaynakları topluca sunabilen en elverişli
rekreasyonel yaşam çevresi konumundadır.
Türkiye’de ise ormanlar, 1956’dan bu yana, orman-halk ilişkilerinin
geliştirilmesi doğrultusunda, eğlence-dinlence gereksinimleri için de
ayrılmaya başlamıştır.
Orman içindeki eğlence-dinlence, “yoğun2 ve “yeğin” olmak üzere başlıca
iki kullanım tipine ayrılmakta ve etkinlikler de genellikle bu ayrım
çerçevesinde tanımlanmaya çalışılmaktadır. Yoğun yada yeğin kullanıma
konu olan orman parçalarında (orman içi dinlenme yerleri, milli parklar
vb.) insanlar, rekreasyonel anlamda çeşitli etkinlikler
gerçekleştirmektedir yoğun rekreasyonel kullanım, esas itibariyle
önceden saptanan hedeflere göre planlanarak geliştirilmiş olan;
organize tesislere, yüksek ziyaretçi sayılarına ve zengin etkinlik
çeşitliliğine sahip orman alanlarında görülmektedir.
Bu alanlarda özellikle kampçılık, piknikçilik, balıkçılık, botçuluk,
kanoculuk, kayakçılık, yüzme, gezinti, ilginç yerleri ziyaret, toplu
geziler, fotoğrafçılık, toplayıcılık, doğa üzerinde çalışma, çevredeki
insanlarla sohbet, zihinsel dinlenme, atlı binicilik, çeşitli sporlar,
değişik oyunlar vb. etkinlikler gerçekleştirilebilmektedir.
Görüldüğü gibi ormanlar, sunduğu eğlence-dinlence olanaklarıyla da insanlar için manevi-kolektif-sosyal yararlar sağlamaktadır.
Nerden
İş/Hobiler
Lakap
C.tesi Kas. 21, 2009 9:31 pm