Linux dizin ve dosya sistemi

Özellikle windows kullanırken linuxe geçen kullanıcıların windowsdaki
C: D: E: F: gibi dosyalama sistemlerinden /root, /home, /etc gibi dosya
sistemlerine geçerken kafalarının karıştığı anlaşılabilir bir gerçektir
, bu makalede bu konuda akıllara takılan soru işaretlerini gidermeye
çalışacağım.

Root kavramı gerek windows gereksede linux işletim sistemlerinde
kullanılan ortak bir kavramdır. Sadece windowsda pek fazla
kullanılmayıp tersine linux üzerinde sıklıkla kullanılan bir terim
olduğu için çoğu windows kullanıcısına garip gelebilir. Root; dosya
sisteminizin temeli demektir, bir dizinin ilk başladığı yer, başka bir
değişle kök dizin demektir.

Windowsda her sürücü kendi başına bir kök dizinken, linuxde sadece bir
kök dizin vardır ve tüm sürcülüler bu kök dizinin bir parçasıdır.
Dahada açık konuşacak olursak windows üzerinde C: D: sürücüleriniz
birbirinden ayrı birer root olarak görülebilir ve bu rootların altında
oluşturduğunuz klasörlerde bu rootların uzantılarıdır. Ancak linux
işletim sisteminde sadece bir adet root yani kök dizin vardır ve buraya
ekleyeceğiniz herhangi bir sürücü root uzantısı olarak sisteme eklenir.

Bir örnekle açıklayalım.

MP3 Playerınızı windows işletim sistemi ile çalışan bir bilgisayara
takdığınızda windows Z: ya da başka bir harfe sahip bir sürücü yaratır.
Yani windows eklenen bir sürücü için hemen bir kök dizin oluşturur ve
bu dizinin içindeki .mp3 dosyalarınız kök dizinin yani Z: nin
uzantılarıdır.

MP3 Playerınızı linux işletim sistemi ile çalışan bir bilgisayara
takdığınızda o zaman windowsdaki gibi bir kök dizin oluşmaz, yeni
eklediğiniz sürücü sisteme zaten bulunan kök dizinin bir dalı gibi
girip kendine bir klasör oluşturur ve içindeki .mp3 dosyaları bu
dosyanın uzantıları olur.

Başka bir ifade ile eğer 3 sürücü için windowsda C: Z: Y: sürücüleri
oluşturuluyorsa, Linuxde işletim sisteminin kurulduğu dizin yani kök
dizine bunlar dosya olarak girerler ve bunlar için ayrıca bir kök dizin
oluşturulmaz.

Yukarda anlattığım bundan sonraki bilgiler için kısa bir temel oluşturmak amacındaydı.

Şimdi ise linux altında oluşturulan klasörler ve bu klasörlerin ne işe yaradığına yakından bakalım.

Eğer windows işletim sisteminde kök dizin C: ise linuxde bu / sembolü ile ifade edilir.

/bin : Programlarınızın ve programlarınızı çalıştıracağınız dosyaların
bulunduğu klasördür ve ayrıca işletim sisteminin çalışması için gerekli
dosyaları bulundurur. Bazen /sbin olarak ek ya da tek başına
görülebilen klasörde aynı niteliktedir.

/boot: Sistem başlangıcında kullanılan dosyaların bulunduğu dizindir.

/dev : Sisteminizdeki donanımlarla ilgili dosyaları barındıran dizindir. Örneğin /dev/sound ses kartınızla ilgili bir dizindir.

/etc : Özellikle işletim sisteminin kaba tabirle ince ayar dosyalarının
bunuduğu dizindir. Ve sistem yapılandırmanızla ilgili veriler
bulundurur.

/home : Bilgisayar kullanıcısının kişisel dosyalarının bulunduğu
dizindir. Diyelimki Ali ve Ayşe adlı iki kullanıcı bir linux işletim
sistemini paylaşıyorsa Ali bilgisayara girdiğinde ulaşabileceği özel
dosyaları /home/ali dizinide Ayşe’ninkiler ise /home/ayse dizinindedir.

/lib : programlar ve işletim isistemleri tarafındak kullanılan ortak kütüphanelerin bulunduğu dizindir.

/mnt : Linux işletim sistemine eklediğiniz bir sürücü ya da aygıt genelde bu dizin altında bir klasör oluşturarak eklenir.

/usr: Bazı programların ve belgelerin ve de kaynak kodlarının bulunduğu
bir dizindir .Paylaşılabilir bir dizin olduğu için sadece okunabilir
özelliktedir.

/var : İçerisende geçici dosyalardan, belgelere kadar pekşok içerek barındırabilen bir dizindir.

/opt : Bazı programlar kendilerini bu duzine kurdurabilirler. Ek bir özelliği yoktur.