Parmak izi ve Parmak İzinin tarihçesi

Konu: Parmak izi ve Parmak İzinin tarihçesi Paz Kas. 01, 2009 1:08 pm

Parmak izi, parmakların son eklemi ve uç
kısmındaki kıvrımların meydana getirdiği iz. Parmak izi insan vücudunun
tabii halinden istifade edilerek bulunmuş ve bugün şahıs tespitinde çok
fazla kullanılan bir metoddur.
İnsan vücudunun dış derisinde bulunan her
kıvrımda ter gözenekleri vardır. Bunların herbiri iç deriye kadar
uzanır. Her gözenek orada çiviye benzeyen ve Papila denen iki sıralı
çıkıntılarla iç deriye sanki çivi atmış gibidir.
Bu sebeple dış deri hasara uğrasa, hatta
tamamiyle dökülse bile, bu Papilalar yine de parmak izinin tespiti için
yeterlidirler. Yine, yeni çıkan derilerdeki izler de eskisinin aynısı
olurlar. Fakat iç deride bulunan papilalar tamamiyle kaybolursa o zaman
parmak izini tespit etmek mümkün olmaz; zira bu durumda parmak içi
kıvrımları tamamen kaybolmaktadır.

Parmak izinin tarihçesi
Parmak izi sisteminin bulunuşu çok eski
tarihlere dayanır, fakat bu izden istifade etmek oldukça yenidir. Eski
literatürde parmak izi konusunda bazı kayıtlar varsa da bu kayıtlarda
parmak izinin kullanılması hususunda herhangi bir bilgiye
rastlanmamaktadır.
İlk önce, Nehemiah Grew (1684), Marcello
Malpighi (1686) ve J. E. Purkinje (1823) gibi anatomistler insanların
parmaklarındaki kıvrımların bazı özellikleri bulunduğuna dikkat
çekmekle beraber, bu izlerden faydalanma metodlarını belirtmemişlerdir.
Modern manada parmak izi tespiti ve
faydalanma konusunda ilk adım 1880′de atılmıştır. Bu tarihte İngiliz
bilgini olan Henry Faulds ve Wiliam James Herschel adlı iki İngiliz,
Nature adlı bir ilmi mecmuada parmak izi hakkında makale yazmışlardır.
Bu bilginler önceleri pişmiş çömleklerdeki
parmak izleriyle ve matbaa mürekkebiyle parmak izi alma metoduyla
uğraştılar. Bu gün kullanılan parmak izi metodu da aynı esasa dayanır.
Parmak izi konusunda daha sonra çalışan
Galton da, kalıtım yolu ile geçen parmak izi olmadığını açıkladı. Her
insanın parmak izinin birbirinden farklı olduğunu kaydetti.
Bugünkü parmak izi metodu Henry tarafından
bulunmuş olandır. Henry Sistemi olarak bilinen bu sisteme göre parmak
izinde, beş genel biçim kabul ediyor: Yay, fitilli yay, radyal ilmik,
uhnar ilmik ve demet.
Bu tipler genel olarak A,T,R,U,W harfleriyle
ifade edilirler. Dünyadaki bütün parmak izleri örneklerinin % 65′ini
ilmikler, % 30′unu demetler, geri kalan % 5′iniyse diğerleri meydana
getirir. Demet ve ilmik tipi de kendi arasında birçok kısımlara ayrılır.
Benzer bir parmak izi usulünü de Vucetich
geliştirmiştir. Bu bilginse dört temel parmak izi kabul etmiştir: Yay,
iç ilmik (sola yatık ilmik), dış ilmik (sağa yatık ilmik) ve demet.
Henry ve Vucetich dışında da bazı yazarlar
parmak izi konusunda çalışmışlarsa da bunlar bir iki ülke tarafından
kabul edilmiştir. Henry ve Vucetich sistemi ise, dünyanın birçok ülkesi
tarafından kabul edilmiştir.
Parmak izinin alınması
Herhangi bir madde veya eşya üzerinde yer
etmiş olan parmak izinin örneğini almak, ihtisası gerektiren bir iştir.
Parmak izi ter, yağlı maddeler veya parmaktaki başka maddeler yardımı
ile eşya üzerine çıkmış olduğundan bunların gözle görülmeleri oldukça
güçtür. Bu izleri görünür hale getirmek için pudra ve muhtelif kimyevi
maddeler kullanılır.
Bir yerde bulunan iz bu şekilde tespit
edildikten sonra bunun fotoğrafı çekilir veya pudralanmış izler saydam
bir banda alınır. Elde edilen parmak izleri parçalar halinde olsa bile
işe yaramaktadır. Hatta 5-6 mm²lik bir iz parçası dahi parmak izinin
tespiti için yeterli olmaktadır.
Parmak izi yanında avuç izleri ve hatta ayak
ve ayak parmağı izleri de tespit edebilmektedir. Parmak izi yanında
bunlardan da faydalanılmaktadır.
Parmak izinden faydalanma
Parmak izi, bugün suçlunun tespitinde oldukça
önem kazanmıştır. Kesin delil teşkil etmektedir. Bilhassa silah,
tabanca vs. kullanılarak işlenen suçlarda parmak izi çok önem
kazanmıştır.
Parmak izini ilk bulanlar İngilizler olmakla
beraber, bunu en modern hale getiren ABD olmuştur. Washington’da
Federal Bureau of Investigation (FBI, Federal Araştırma Bürosu) kuruldu.
FBI 49.000.000′dan fazla insanın parmak izini
tespit edecek hacme ulaşmıştır. Her gün, FBI’nın 13.000 ajansından
20.000′den fazla parmak izi gelmektedir. 100′e yakın yabancı ülke FBI
teşkilatında parmak izi tespiti yaptırmaktadır. İsteyen vatandaşlar da
bu teşkilata müracaat ederek kendi parmak izini tespit ettirmektedir.
FBI teşkilatı sayesinde, bilhassa kitle
halindeki ölüm, vakalarında ölülerin hüviyetinin tesbiti de mümkün
olabilmektedir. Hatta aylarca gömülü olan ölülerin hüviyetlerinin
tespiti bile bu teşkilat sayesinde mümkün olabilmektedir.
Parmak izleri benzemezlik,değiştirilmezlik ve
tasnif edilebilirlik yönleri olması itibariyle tercih
edilmektedir.AFİS(Automatic Fingerprint Identification System)
sayesinde bilgisayar ortamında taranan izler adli görevlileri daha
hızlı sonuca götürmektedir.
İlmi araştırmalar parmak izinin kimlik
tespitinde kesin delil olduğunu göstermiştir. İnsanların parmak izleri
birbirlerinin kesinlikle aynısı olmadığından, parmak izi suçlunun
tespitinde çok önemli bir delil olmaktadır. Kişinin parmak kıvrımları
yaşlanması ile değişmez ve kaybolmaz. Kolay ve ucuz bir metod olduğu
için parmak izi bugün hüviyet tesbitinde oldukça sık kullanılmaktadır.
Parmak izi, ayrıca imza atamayan kişilerin ve
bilhassa kadın ve yaşlıların faydalandıkları bir usuldür. Hukuken aynen
imza gibi geçerli olmaktadır. Parmak izinin imza olarak kullanılmasında
mürekkepten istifade edilmektedir.
DNA parmak izi
İnsan hayatı üzerinde son derece hassas
kararlar vermek zorunda kalan mahkemeler, büyük ölçüde kriminal
laboratuvarlarıyla adli tıbbın raporlarına başvurmaktadırlar.
1985 yılında İngiltere’de Leicester
Üniversitesi Genetik Bölümü öğretim üyelerinden Allec Jeffreys, kalıtım
maddesinin incelenerek bir kişiye has DNA karakterinin tespit
edilebileceğini öne sürdü. DNA parmak izi (DNA fingerprint) veya
genetik parmak izi olarak tarif edilebilecek bu özellikler, rekombinat
DNA teknikleriyle el parmak izinden daha güvenli olarak kişiyi
belirlemede kullanılabilmektedir.
Bir canlıya ait bütün DNA parmak izleri
birbirinin eşididir. İki kişinin tesadüfen aynı genetik parmak izine
sahip olabilme ihtimali, istatistiki olarak milyarda bir ile ifade
edilebilecek kadar düşük bir derecededir.

Sadece bir damla kan, idrar, tükürük, sperma,
vaginal sıvı, menstruasyon kanı, süt, biyolojik bir doku parçası, bir
adet kıl veya saç teli kişinin genetik kimliğini belirlemek için
yeterlidir. Bir suç mahallinde bulunan böyle küçük bir vücut
kalıntısından DNA izole edilmekte ve az elde edilen DNA’nın PCR
metodlarıyla çoğaltılıp ASO teknolojisiyle polimorfik genotipi tespit
edilebilmektedir.
Nükleik veya moleküler sondalama denen yeni
teknikle; saç teli, bir damla kan, sperma veya biyolojik bir doku
parçasının proteininden hareket edilerek, genetik koddan faydalanmak
suretiyle, bu proteinin üretimini sağlamış olan gen dizisini bulmak
mümkündür.
Günümüzde suç failini, bıraktığı genetik
parmak izinin incelenmesiyle ortaya çıkarmak mümkün olmaktadır. DNA
parmak iziyle % 99′un üzerinde bir başarıya ulaşılabilmektedir. Halen
Amerika’da FBI laboratuvarlarında ve İngiltere, Almanya, Hindistan’da
genetik sondalama çalışmalarının sonuçları mahkemelerde delil olarak
kabul edilmektedir. Aynı usul İngiltere’de babalığın tespitinde de
kullanılmaktadır. Genetik parmak izi deliline dayanarak alınan ilk
mahkumiyet kararı, 1987 Ekiminde Bristol Mahkemesine aittir.
Genetik parmak izi usulüyle, bir çocuğun
babası belirlenebildiği gibi, kalıtımla ilgili veya bulaşıcı
hastalıklar da teşhis edilebilmekte ve bir sığırın cinsiyeti önceden
anlaşılabilinmektedir. Bu usul sayesinde hayvan yetiştiricilirei,
isteğe bağlı olarak erkek veya dişi embriyoları ineklere
aşılayabileceklerdir

» Elektriğin Tarihçesi
» Morfin nedir? Özellikleri morfin türleri morfinin tarihçesi morfin hakkında