Beyaz Betonu Oluşturan Malzemeler
Beton; agrega, çimento, su ve gerektiğinde bazı katkı maddelerinin
birlikte karılmasıyla elde edilen bir yapı malzemesidir. Beyaz betonu,
geleneksel gri betondan ayıran en temel özellik, beyazlığıdır. Bu
nedenle beyaz beton; beyaz agrega, beyaz çimento, su ve gerektiğinde
kullanılan beyaz kimyasal ve mineral katkılarla elde edilen bir beton
çeşididir. Beyaz betonu oluşturan malzemeler ve özellikleri şunlardır:
Beyaz Çimento
Beyaz çimentoyu, gri çimentolardan ayıran en temel özellik
beyazlığıdır. Beyaz çimento üretiminde kullanılan hammaddeler ihmal
edilir düzeyde metal oksid (özellikle demir oksitler) içermektedir. Bu
bakımdan çok saftır ve beyazlığı yüksektir. İleri teknoloji ile
üretiliyor olması da, beyaz çimentonun beyazlığını artıran faktörlerden
birisidir. Bununla birlikte, saf hammadde kullanımı, ince öğütülmesi ve
ileri teknolojilerin kullanılması, beyaz çimentonun diğer kimyasal,
minerolojik ve mekanik özelliklerini de iyileştirmektedir. Yüksek
kalsiyum silikat içeriği ve yüksek incelik, gerek erken dayanımların
gerekse de nihai dayanımların yüksek gerçekleşmesini sağlamaktadır.
Beyaz çimentolar genellikle düşük miktarda alkali içermekte ve bu
bakımdan beyaz betonların alkali-agrega reaksiyonlarına karşı
dirençleri de yüksek olmaktadır .
Agregalar
Beyaz beton üretiminde beyaz renkte agregalar kullanılmaktadır. Beyaz
betonun beyazlığını temelde çimento harcı (çimento+ince agrega+su)
belirlemektedir. Bu nedenle özellikle ince agreganın beyazlığı büyük
önem taşımaktadır.
Betonun takribi %75’lik bölümünü agregalar oluşturmaktadır. Bu nedenle
agrega özellikleri, beton performansını büyük ölçüde etkilemektedir.
Beyaz beton üretiminde, TS 706'ya uygun özellik ve granülometride beyaz
agregalar kullanılmalıdır. Agregalar kil ve organik madde
içermemelidir. Stokta bekletilen agregaların dış etkilerle
kirlenmemesine dikkat edilmelidir. Beyaz beton üretiminde, genellikle
mermer agregası ve beyaz dolomit kullanılmakla beraber, TS 706’ya uygun
özellikte başka beyaz agregalar da kullanılabilmektedir.
Su
Beyaz beton üretiminde kullanılan karışım ve kür suyunun kalitesi,
betonun özelliklerini önemli ölçüde etkilemektedir. Beyaz beton
üretiminde, “içilebilir su”, karışım ve kür suyu olarak kullanılmalıdır
.
Kimyasal Katkılar
Beyaz beton özelliklerini iyileştirmek için, gerek görüldüğü takdirde,
su kesici, hızlandırıcı, geciktirici veya hava sürükleyici katkılar
kullanılabilmektedir. Bu katkıların beyazlığı veya saydamlığı betonun
beyazlığını önemli ölçüde etkilemektedir. Bu nedenle, beyaz veya saydam
renkte kimyasal katkılar kullanılmalıdır. Lignosülfonat içerikli yüksek
oranda su kesiciler, genelde betonun beyazlığını bozduğu için başka tip
akışkanlaştırıcı ve su kesiciler kullanılmalıdır .
Mineral Katkılar
Gerek dayanım gerekse de dayanıklılık açısından beyaz beton performans
özellikleri iyileştirilmek istendiğinde, beyaz puzolonik veya mineral
katkılar kullanılabilmektedir . Beyaz beton performans özelliklerini
iyileştirmek için, beyaz silis dumanı, metakaolen, granüle yüksek fırın
cürufu gibi yapay puzolanlar veya pomza tozu ve perlit tozu gibi doğal
beyaz puzolanlar, beton üretiminde kullanılabilmektedir. Ayrıca dolgu
amaçlı olarak beyaz kalsit tozu, beyaz dolomit tozu gibi mineral
katkılarda beyaz beton içerisinde yer alabilmektedir.
Pigmentler
Gerek beyaz çimentonun gerekse de beyaz betonu oluşturan diğer
malzemelerin yüksek beyazlığı; farklı pigmentler kullanılarak doğadaki
canlılıkta, her renkte beton üretilebilmesine imkan vermektedir. Renkli
beton üretiminde kullanılacak pigmentlerin inorganik kökenli olmasına
dikkat edilmelidir. Beton dayanımını olumsuz etkileyebileceğinden,
kullanılacak pigmentin miktarının çimento ağırlığının % 6’sını
aşmamasına dikkat edilmelidir . Pigmentler kuru bir şekilde çimento ile
homojen bir şekilde karıştırıldıktan sonra beton üretiminde
kullanılmalıdır.