Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; can ve mal güvenliğini teminen, imar
planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun, kaliteli
yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı
denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik, yapı denetim kuruluşları ve laboratuvarların
çalışma usul ve esaslarını, bu kuruluşlarda görev alacak denetçi mimar
ve mühendisler ile diğer görevlilerde aranacak nitelikleri, yapı
denetim komisyonunun çalışma usul ve esaslarını, yapı denetimi hizmet
sözleşmesi düzenlenmesi ve hizmet bedellerinin ödenmesi esaslarını,
yapı denetim kuruluşları ile bu kuruluşların denetçi mimar ve
mühendislerinin sicil raporlarının tutulmasına ve yapılara sertifika
verilmesine dair usul ve esasları kapsar.
Hukuki Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun gereğince hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Yapı Denetim Kuruluşları ve Laboratuvarların Çalışma Usul ve Esasları
Yapı Denetim Kuruluşları
Madde 4 — Yapı denetim kuruluşlarının ortakları; mimar, inşaat mühendisi, makina mühendisi ve elektrik mühendislerinden oluşur.
Yapı denetim kuruluşlarının denetleyebilecekleri toplam yapı inşaat
alanı 720.000 m2'yi geçemez. Bu kuruluşlar, görev yapacağı il dışında,
kanunun uygulandığı illerde şube açabilirler. Şube açabilmeleri için
yapı denetim kuruluşlarının yapı inşaat alanına bağlı olarak o ilde
ikamet eden yapı denetçisi inşaat mühendisini ve yardımcı kontrol
elemanlarını istihdam etmesi zorunludur. Şubede istihdam edilecek yapı
denetçisi inşaat mühendislerine ait Örnek-1'e uygun taahhütnamenin,
denetçi belgesinin, nüfus cüzdanı örneğinin, ikametgah ilmuhaberinin,
noter tasdikli imza beyanının ve yardımcı kontrol elemanı mühendislere
ait Örnek 2'ye uygun taahhütnamenin, diploma suretinin ve ikametgah
ilmuhaberinin Yapı Denetim Komisyonuna verilmesi gerekmektedir.
Yapı denetim kuruluşunun üzerinde başka denetim işi bulunmamak, aynı
alanda ve tek ruhsata bağlı olmak şartıyla toplam yapı inşaat alanı
sınırı aranmaz.
Yapı Denetim Kuruluşlarına İzin Belgesi Verilmesi
Madde 5 — Yapı denetim kuruluşları izin belgesi alabilmek için
Bakanlığa, görev yapacağı ili belirten dilekçe ve eki aşağıdaki
belgelerle birlikte müracaat ederler.
a) Kuruluşun ödenmiş sermayesinin nama yazılı hisselerinin tamamının
mimar ve mühendislere ait olduğunu ve yalnızca yapı denetimini faaliyet
konusu olarak seçtiğini gösteren ticaret sicil gazetesi,
b) Ticaret veya sanayi odasına kayıt belgesi,
c) Şirket ortaklarının noter tasdikli imza sirküleri,
d) Şirket ortaklarının Örnek-3'e uygun taahhütnameleri,
e) Kuruluşta asgari;
- Bir denetçi mimarın,
- Bir proje denetçisi inşaat mühendisinin,
- Üç yapı denetçisi inşaat mühendisinin,
- İki denetçi makina mühendisinin,
- Bir denetçi elektrik mühendisinin,
denetim sorumluluğu üstleneceğine dair Örnek-4'e uygun taahhütnameleri,
denetçi belgeleri, noter tasdikli imza beyanları, nüfus cüzdanı
örnekleri ve ikametgah ilmuhaberleri.
Bu belgelerden herhangi birinin gerçeğe aykırı düzenlendiğinin
anlaşılması halinde düzenleyenler veya bu tür belgeleri kullananlar
hakkında suç duyurusunda bulunulur ve izin belgesi verilmişse iptal
edilir.
Yapı Denetim Kuruluşlarının Çalışma Usul ve Esasları
Madde 6 — Yapı denetim kuruluşları, 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı
Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen görevleri
eksiksiz ve mesleki ahlak kurallarına uygun olarak yerine getirmekle
yükümlüdür.
Yapı denetim kuruluşları, yapı denetimi izin belgesinin noter tasdikli
sureti ile Bakanlıkça onaylanmış yapıya ilişkin bilgi formunun aslını,
yapı ruhsatı alınması aşamasında ilgili idareye vermek zorundadır.
Yapı denetim kuruluşları proje denetimi aşamasında;
a) Bakanlıkça hazırlanan Mühendislik ve Mimarlık Proje Düzenleme
Esasları, imar planı, ilgili idarenin imar yönetmelikleri ile diğer
yönetmelik, şartname ve standartlara uygunluğunu,
b) Proje müelliflerince hazırlanan, uygulama projelerinin ve hesaplarının ilgili mevzuata uygunluğunu,
c) Bakanlıkça hazırlanarak 28/6/1993 tarihli ve 393 sayılı Genelge ile
yürürlüğe konulmuş olan Zemin ve Temel Etüdü Raporunun Hazırlanmasına
İlişkin Esaslar'a uygun olarak bir jeoteknik raporun olup olmadığını ve
temel sisteminin bu rapora uygunluğunu,
d) Taşıyıcı sistemin öncelikle Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar
Hakkındaki Yönetmelik ile TS 500 ve yürürlükteki standart, şartname ve
esaslara göre projelendirildiğini,
e) 8/5/2000 tarihli ve 24043 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği'ne uygunluğunu,
kontrol eder.
Yapı denetim kuruluşu, varsa bu rapor ve projelerde tespit edilen eksiklik ve yetersizliklerin giderilmesini sağlar.
İncelenen projelerin uygun görülmesi halinde ilgili denetçi mimar ve
mühendisler tarafından imzalanır. Projelerin inceleme süresi yapı
denetimi hizmet sözleşmesinde belirtilir.
Yapım aşamasında;
a) Yapının taşıyıcı sistemindeki beton, beton çelik çubuk, duvar
elemanları vb. malzeme ve imalatın, standart ve şartnamelere göre
Bakanlıkça izin belgesi verilen özel veya kamu kuruluşlarının
laboratuvarlarında muayene ve deneylerini yaptırarak raporlarını ilgili
idareye verir.
b) Beton kalıbı ve demir teçhizatı kontrol edilerek Örnek-5'e uygun
tutanak düzenlenmeden beton dökümüne izin verilmez. Beton, yapı denetim
kuruluşunun yardımcı kontrol elemanlarının gözetiminde dökülür. Beton
numuneleri, döküm yerinde yardımcı kontrol elemanlarının nezaretinde
deneyi yapacak laboratuvar teknik elemanlarınca alınır, alınan
numuneler belirlenen laboratuvara, bu laboratuvar teknik elemanı
tarafından götürülür. Beton dökümünü müteakip Örnek-6'ya uygun tutanak
düzenlenir. Bu tutanakları ve deney raporlarını, düzenleme tarihinden
itibaren üç iş günü içinde ilgili idareye verir.
c) Yapı denetim kuruluşu, yazılı ihtarına rağmen ruhsat ve eklerine
aykırı iş yapan işçi ve ustanın durumunu ilgili idareye bildirir.
d) Yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen
bitirildiğini belirten ve denetçi mimar ve mühendisler tarafından
imzalanan raporu ilgili idareye verir.
e) Yapı kullanma izninin alınmasını müteakip, yapı denetim kuruluşu
yapı denetimine ait diğer bilgi ve belgeleri ilgili idareye verir.
Teknik Personelin Denetim Yetkisi ve Yapı Denetim Kuruluşlarındaki İstihdam Esasları
Madde 7 — Yapı denetim kuruluşlarında görev alan denetçi mimar ve mühendisler;
a) Denetçi mimarlar; mimari projenin ve yapının bu projelere uygun
yapılıp yapılmadığının denetimini yaparlar. Denetim yetkisi sınırları
360.000 m2 toplam inşaat alanıdır.
b) Proje denetçisi inşaat mühendisleri; jeoteknik raporuyla birlikte
yapı statiği ve betonarme-çelik-ahşap-yığma yapı hesabı ve projelerinin
denetimi ile görevlidir. Denetim yetkisi sınırları 360.000 m2 toplam
inşaat alanıdır.
c) Yapı denetçisi inşaat mühendisleri; yapı denetimini yaparlar. Denetim yetkisi sınırları 120.000 m2 dir.
d) Denetçi makina mühendisleri; proje ve yapı denetimini yaparlar. Denetim yetkisi sınırları 120.000 m2 dir.
e) Denetçi elektrik mühendisleri; proje ve yapı denetimini yaparlar. Denetim yetkisi sınırları 120.000 m2 dir.
Yapı denetim kuruluşlarında görev alan yardımcı kontrol elemanları:
- İnşaat mühendisi
30.000 m2,
Teknik öğretmen, tekniker veya teknisyen
15.000 m2,
- Makina mühendisi
60.000 m2,
Teknik öğretmen, tekniker veya teknisyen
30.000 m2,
- Elektrik mühendisi
120.000 m2,
Teknik öğretmen, tekniker veya teknisyen
60.000 m2,
toplam yapı inşaat alanına kadar yapıları denetleyebilirler.
Yapı denetim kuruluşunda görev alan yardımcı kontrol elemanlarının
tamamının mühendis olması zorunludur. Ayrıca, gerek duyulması halinde
ilaveten diğer yardımcı kontrol elemanları da görevlendirilebilir.
Yapı denetim kuruluşları; denetçi mimar ve mühendisler ile yardımcı
kontrol elemanlarının denetleme yetkisine sahip oldukları yapı inşaat
alanı aşıldığı takdirde, ilave denetçi mimar ve mühendisler ile
yardımcı kontrol elemanlarını görevlendirmek ve bununla ilgili
belgeleri Yapı Denetim Komisyonuna vermek zorundadır.
Yapı denetçisi inşaat mühendisi ve yardımcı kontrol elemanları, sadece
bir il sınırları içerisinde görev yapabilirler. Diğer denetçi mimar ve
mühendisler ile yardımcıları için bu şart aranmaz.
Yardımcı kontrol elemanları, kuruluşun görev yaptığı ilde üstleneceği
denetim hizmeti için Örnek-2'ye uygun taahhütnameyi, diploma suretini,
ikametgah ilmuhaberini yapı denetim kuruluşuna vermek zorundadır.
Yapı denetim kuruluşlarının proje ve yapım işini denetleyecekleri
yapıların ruhsatları, kuruluşu temsilen denetçi mimar veya inşaat
mühendisleri tarafından imzalanır.
Yapı denetim kuruluşları ile denetçi mimar veya mühendislerinden
birinin yapı ile ilişkisinin kesilmesi halinde, ilgili idare yapının o
andaki durumunu belirleyen bir tespit tutanağını üç iş günü içinde
düzenleyerek bir kopyasını Yapı Denetim Komisyonuna gönderir. Yapı
denetim kuruluşu, ayrılan denetçi mimar veya mühendisin yerine 30 gün
içinde yeni denetçi mimar veya mühendisi görevlendirmediği takdirde
ilgili idarece yapı tatil tutanağı düzenlenir.
Yapı denetim kuruluşundan ayrılmak isteyen denetçi mimar ve
mühendisler, bu isteklerini noter kanalıyla Bakanlığa ve yapı denetim
kuruluşuna bildirirler. Bu durumda, bildirimin Bakanlığa tebliğ
tarihinden itibaren üç ay içerisinde bir başka yapı denetim kuruluşunda
görev alamazlar.
Laboratuvarların Çalışma Usul ve Esasları
Madde 8 — Yapı malzemeleri ile ilgili ham madde ve mamul madde üzerinde
ilgili standart veya teknik şartnamelere göre ölçüm, muayene ve
kalibrasyon yapabilen ve diğer özelliklerini tespit edebilen yeterli
alet, teçhizat ve personele sahip olan laboratuvarlar; Bakanlık Yapı
İşleri Genel Müdürlüğünden izin belgesi almak zorundadır. İzin belgesi
almak için gerekli şartlar, Bakanlıkça hazırlanan bu Yönetmelik eki
Laboratuvar İzni Onay Talimatı (Ek-1) ile Laboratuvar İzin Belgesi
Teknik Şartnamesi (Ek-2)'de belirtilmiştir.
Laboratuvar kuruluşu, şube açtığı takdirde bu şube için de ayrıca izin belgesi alınması şarttır.
Yapı malzemesi üreten veya imal eden kuruluşlar ürettikleri veya imal
ettikleri malzemeleri test etmek üzere kurdukları laboratuvarlarda yapı
denetimine ilişkin muayene ve deneyleri yapamazlar.
Laboratuvarlarda yapı malzemesi kalite kontrolu konusunda laboratuvar
denetçi belgesine sahip en az bir inşaat veya kimya mühendisi, zemin
deneyleri konusunda laboratuvar denetçi belgesine sahip en az bir
inşaat veya jeoloji veya jeofizik mühendisi ile yardımcı teknik
elemanlar istihdam edilir.
Deneyi yapılacak numuneler, standartlarda yazılı usullere göre
laboratuvar görevlilerince alınır ve usulüne uygun teste tabi tutulur.
Laboratuvarlar, her yıl en az bir defa Bakanlıkça denetlenir ve İzin Belgeleri yenilenir.
Yapı Denetim Kuruluşlarında ve Laboratuvarlarda Görev Alacak Teknik Personelin Deneyim ve Nitelikleri
Madde 9 — Yapı denetim kuruluşlarınca proje ve yapım işlerinin denetimi, denetçi mimar ve mühendis tarafından yürütülür.
Aşağıdaki şartları ve belgeleri sağlayan mimar ve mühendislere, Yapı
Denetimi Komisyonuna başvurmaları halinde, Örnek-7'ye uygun denetçi
mimar veya mühendis belgesi verilir.
a) Diploma veya mezuniyet belgesi aslı veya noter tasdikli örneği,
b) İlgili meslek odalarına kayıtlı olduklarına dair belge,
c) Nüfus cüzdanı tasdikli örneği ve 2 adet fotoğraf,
d) Cumhuriyet Savcılığından alınacak, yüz kızartıcı bir suçtan dolayı hüküm giymediğine dair adli sicil belgesi,
e) Mesleğinde fiilen en az 12 yıl çalıştığına dair ilgili kurum ve kuruluşlardan alınacak belgeler,
f) Laboratuvarlarda görev alacak denetçi mühendisler için 12 yıllık
fiili meslek süresinin en az üç yılını meslek içi ihtisas alanında
çalıştığına dair kurum ve kuruluşlardan alınacak belge.
Kamu çalışanı olan mimar ve mühendisler, mesleki deneyime sahip
olduklarını, görev yaptıkları kurumlarından alacakları belge ile
çalıştıkları mesleki ihtisas alanlarını ve çalışma süresini belirtecek
şekilde belgelendirirler. Serbest veya özel kesimde çalışan mühendis ve
mimarlar; mesleki deneyimlerini ve çalışma sürelerini belirten,
çalıştıkları özel kuruluşlardan aldıkları ve çalışma alanı ile ilgili
kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşlarınca onaylı belge ile belgelendirirler.
Yapı Denetim Komisyonunca verilen denetçi belgeleri 5 yıl için geçerli
olup, 5 yılın sonunda yenilenmeyen denetçi belgesi hükümsüz sayılır.
Denetçi belgeleri;
- Mimarlar için "Proje ve Uygulama Denetçisi",
- Proje inceleyen inşaat mühendisleri için "Proje Denetçisi",
- İnşaat denetimi yapacak inşaat mühendisleri için "Yapı Denetçisi",
- Makina ve Elektrik mühendisleri için "Proje ve Yapı Denetçisi",
- Laboratuvarda görev yapacaklar için "Laboratuvar Denetçisi",
- Diğer mühendislik alanları için "Proje ve Uygulama Denetçisi",
adıyla düzenlenir.
Denetçi belgesine sahip olan mimar ve mühendisler, Bakanlığın veya
Bakanlıkça uygun görülen kurum ve kuruluşların açacakları hizmet içi
eğitim programlarına katılmak zorundadırlar. Yapı Denetim Komisyonunca
uygun görülen ve geçerli bulunan belgelenmiş hastalık, tabii afet vb.
sebepler olmadan iki defa kursa katılmayanların denetçi belgeleri iptal
edilir, sicillerine işlenmek üzere yapı denetim kuruluşuna bildirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yapı Denetim Komisyonunun Çalışma Usul ve Esasları
Yapı Denetim Komisyonu
Madde 10 — Yapı Denetim Komisyonu; Bakanlıkça görevlendirilecek, konu
ile ilgili en az genel müdür yardımcısı seviyesinde bir başkan ile en
az şube müdürü seviyesinde dört üyeden oluşur.
Asil üyelerin bulunmaması halinde, yedek üyeler görev yaparlar.
Yapı Denetim Komisyonunun Çalışma Usul ve Esasları
Madde 11 — Yapı Denetim Komisyonu, başkanın yazılı veya sözlü çağrısı
üzerine üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Komisyon
kararları çoğunlukla alınır. Çekimser oy kullanılamaz. Oyların eşit
olması durumunda komisyon başkanının bulunduğu taraf çoğunluğu teşkil
eder.
Yapı Denetim Komisyonu; yapı denetim kuruluşlarının faaliyetlerini
denetlemek, mimar ve mühendislere denetçi belgesi vermek, yapı denetim
kuruluşlarına izin belgesi düzenlemek, denetçi mimar ve mühendislerin
sicillerini tutmak ve yapı denetimi süresince taraflar arasında doğacak
uyuşmazlıkları inceleyerek görüş bildirmekle görevlidir.
Kanunun uygulanmasına ilişkin doğabilecek uyuşmazlıklar, öncelikle
yapının bulunduğu yerin il bayındırlık ve iskân müdürlüklerince
incelenerek sonuçlandırılır. İtiraz halinde konu il bayındırlık ve
iskân müdürlüklerince Yapı Denetim Komisyonuna bildirilir. Yapı Denetim
Komisyonu itiraz konusunu, öncelikle taahhütname ve sözleşme olmak
üzere ilgili mevzuat hükümlerini dikkate alarak inceler ve
sonuçlandırır.
Komisyon, gerektiğinde uyuşmazlık konularını, şikayetleri ve yapı
denetim kuruluşlarının faaliyetlerini mahallinde incelemek üzere
elemanlar ve heyetler görevlendirir.
Yapı denetim kuruluşlarının denetçi mimar ve mühendisleri ile yardımcı
kontrol elemanlarına, kamu veya özel sektör kuruluşları ile birlikte
belirleyeceği şartlara göre meslek içi eğitim ve faaliyet programları
düzenler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmeleri ve Hizmet Bedellerinin Ödenmesi Esasları
Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi
Madde 12 — 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamına giren
yapıların sahipleri, yapı ruhsatı almadan önce bir yapı denetim
kuruluşu ile Örnek-8'de belirtilen asgari şartları ihtiva eden bir
hizmet sözleşmesi yapmak zorundadır.
Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri yapı sahibi ile yapı denetim kuruluşu
arasında akdedilir. Bu sözleşmenin bir sureti Örnek-9'a uygun
taahhütname ekinde ilgili idareye verilir.
Yapı sahibi, yapım işi için anlaşma yaptığı yapı müteahhidini hiçbir şekilde vekil tayin edemez.
Yapı ruhsatı alındıktan sonra iki yıl içerisinde inşaata başlanmadığı
veya başlandığı halde, başlama müddeti ile birlikte beş yıl içerisinde
yapı bitirilemediği ve bu süre içerisinde ruhsat yenilenmediği takdirde
3194 sayılı İmar Kanunu gereğince ruhsat hükümsüz hale gelir ve yeniden
yapı ruhsatı alınması gerekir. Bu durumda yapı sahibi ile yapı denetim
kuruluşu arasındaki sözleşme sona erer. Yapı sahibi önceki yapı denetim
kuruluşu ile yeniden sözleşme yaparak işe devam edebileceği gibi, başka
bir yapı denetim kuruluşu ile de sözleşme yaparak işe devam edebilir.
Yapı Denetimi Hesabının Tutulması
Madde 13 — Yapı denetim kuruluşlarının hizmet bedellerinin karşılanması
amacıyla, il özel idareleri ve belediyeler adına bankada yapı denetim
hesabı açılır. Yapı denetimi için 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında
Kanun ile öngörülen hizmet bedelleri, yapı sahibi tarafından bu hesaba
yatırılır. Hizmet bedelleri, yapı sahibi ve ilgili idarenin onayıyla
yapı denetim kuruluşuna bu hesaptan ödenir. Bu hesap başka maksatlarla
kullanılamaz; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun'da belirtilen borçlar da dahil olmak üzere haczedilemez ve hesaba
tedbir konulamaz.
Yapı denetim hesabı, ilgili idarelerin kendi muhasebe sistemine göre
tutulur. Bu hesaplardan ödemeler, encümen kararına gerek olmadan ita
amiri veya yetkilendirdiği kişinin imzasıyla yapılır.
Hizmet Bedellerinin Tesbiti ve Tahsili
Madde 14 — Yapı denetimi hizmetleri için yapı denetim kuruluşlarına
ödenecek hizmet bedellerine esas oranlar, aşağıdaki cetvelde belirlenen
asgari hizmet bedelleri oranlarından az olmamak şartıyla, projenin
özellikleri ile yapının bulunduğu bölgenin fiziki, ekonomik ve sosyal
özellikleri dikkate alınarak, yapı sahibi ile yapı denetim kuruluşu
arasında yapılacak sözleşmede belirtilir.
Yapı denetimi hizmet bedeli, yapı yaklaşık maliyeti ile hizmet
bedellerine esas oranların çarpımı ile elde edilen bedeldir. Bu bedele
proje ve yapı denetimi ile her türlü muayene ve deney ücreti dahildir.
Yapı yaklaşık maliyeti, Bakanlıkça her yıl yayımlanan Mimarlık ve
Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık
Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ'de belirlenen birim maliyetinin yapı
inşaat alanı ile çarpımından bulunur.
Yapı Denetimi Hizmet Bedeline Esas Oranlar Cetveli
Yapım Süresi
Asgari Hizmet Bedeli Oranları (% )
0-6 ay için
2.57
1 yıl "
2.71
1,5 yıl "
2.85
2 yıl "
3.00
2,5 yıl "
3.30
3 yıl "
3.63
3,5 yıl "
3.99
4 yıl "
4.39
4,5 yıl "
4.83
5 yıl "
5.31
Yapı denetimi hizmet sözleşmesinde belirtilen yapım süresi, herhangi
bir sebeple uzadığı takdirde, uzayan sürenin her altı ayı için yukarıda
belirtilen hizmet oranlarına göre ilave hizmet bedeli ödenir.
Güçlendirme, değiştirme, ilave kat vb. gibi yeniden yapı ruhsatı almayı
gerektiren yapım işlerinde yapı yaklaşık maliyeti, proje müellifince
hazırlanan ve ilgili idarenin onayladığı keşif bedelidir.
Yapı yaklaşık maliyeti, denetim hizmeti verilen yıl fiyatları ile
belirlenir. Bir sonraki yıla devreden işlerin yapı denetim hizmet
bedeli, ertesi yılın (uygulama yılı) fiyatları ile değerlendirilir. Bu
durumda ilgili idarece, yıl sonu itibarı ile Yönetmelik eki Örnek-10'a
uygun bir seviye tespit tutanağı düzenlenir ve yapı bölümünün kısmi
oranı belirlenir. Bu oran üzerinden yapı denetim kuruluşuna ödeme
yapılarak yıl sonu itibariyle hesap kesilir.
Yapı sahibi ile yapı denetim kuruluşu arasında imzalanan sözleşme
kapsamında 2 yılda başlanmayan ve 5 yılda bitirilemeyen işlerle,
inşaatın herhangi bir aşamasında genel hükümler çerçevesinde sözleşmesi
tasfiye edilmiş işlerde, seviye tespiti yukarıda açıklandığı şekilde
yapılır.
Hizmet bedeli taksitleri aşağıda açıklanmıştır.
a) 1 inci taksit: Proje inceleme ve subasmana kadar olan kısım için denetim hizmet bedelinin % 20 sidir.
b) 2 nci taksit: Taşıyıcı sistem bölümü için denetim hizmet bedelinin % 40 ıdır.
c) 3 üncü taksit: Çatı, dolgu duvarları, kapı ve pencere kasaları,
tesisat alt yapısı dahil yapının sıvaya kadar hazır duruma getirilmiş
bölümü için denetim hizmet bedelinin % 20 sidir.
d) 4 üncü taksit: Mekanik ve elektrik tesisatı ile kalan yapı bölümü
için denetim hizmet bedelinin % 20 sidir. Bu bedelin ödenmesinde ilgili
idare tarafından inşaatın tamamlandığına dair tutulan tutanak yeterli
olacaktır.
Yapı denetimi hizmet bedelinin ödenmesine ilişkin taksitler, yapı
denetimi hizmet bedelinin % 10'undan az olmamak üzere yapının
ölçülebilir seviyesi esas alınarak her bir taksit, kısmi taksitlere
bölünebilir.
Yapı sahibi taksidini veya kısmi taksidini peşin olarak yatırmadan, müteakip bölümün devamına ilgili idarece izin verilmez.
Hizmet Bedellerinin Ödenmesi
Madde 15 — Yapı denetim kuruluşu, madde 14 de belirtilen her yapı
bölümü veya kısmi yapı bölümü için bu bölümlerin tamamlanmasını
müteakip, Örnek-11'e uygun hakediş raporu düzenler. Düzenlenen hakediş
raporu, yapı sahibi ve ilgili idarenin yetkili birimince onaylandıktan
sonra bedeli en geç yedi gün içerisinde yapı denetim kuruluşuna ödenir.
Yapı denetim kuruluşu hakediş raporuna yapının bu bölümünde
çalıştırdığı teknik elemanların Örnek-12'ye uygun personel bildirgesini
eklemek zorundadır.
Yapı ruhsatının alınmasını müteakip, talebi halinde ilk taksit veya
kısmi ilk taksit banka teminat mektubu veya devlet tahvili karşılığında
yapı denetim kuruluşuna avans olarak ödenir. Bu avans ilk hakedişten
mahsup edilir ve alınan teminat idaresince iade edilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Sicillerin Tutulması ve Yapılara Sertifika Verilmesi
Sicillerin Tutulması
Madde 16 — Yapı denetim kuruluşlarının denetçi mimar ve mühendislerinin
sicil raporları; her yıl sonunda yapı ruhsatını veren ilgili idare
tarafından, Örnek-13'e göre düzenlenerek onaylanır ve Yapı Denetim
Komisyonuna gönderilir. Yapıda görevli olup inşaat seviyesinden dolayı
fiilen görevine başlamamış olan denetçi mimar ve mühendisler için bu
süre içinde sicil raporu düzenlenmez.
Yapı denetim kuruluşlarının sicil raporları; denetledikleri her yapı
için yapı kullanma izninin alındığı veya yapı ile ilişiğinin kesildiği
tarihten itibaren 30 gün içerisinde ilgili idare tarafından Örnek-14'e
göre düzenlenerek onaylanır ve Yapı Denetim Komisyonuna gönderilir.
Ortalama sicil puanı 60 (altmış) puanın altında olan yapı denetim
kuruluşları ile denetçi mimar ve mühendisler olumsuz sicil almış
sayılırlar. Olumsuz sicillerin somut bilgi ve belgelere dayandırılması
zorunludur. Olumsuz sicil alan yapı denetim kuruluşları ile denetçi
mimar ve mühendisleri, Yapı Denetim Komisyonunca yıl içinde yazılı
olarak uyarılır.
Son üç yılda, üç defa olumsuz sicil almış olan yapı denetim kuruluşları
hakkında, Yapı Denetim Komisyonunca 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında
Kanunun 8 inci maddesi gereğince işlem yapılır.
Üst üste iki yıl olumsuz sicil alan denetçi mimar ve mühendislerin
belgeleri Yapı Denetim Komisyonunca iptal edilir, durum ilgili meslek
odalarına bildirilir.
Denetçi belgelerinin geçerli olduğu süre içerisinde üç kez olumsuz
sicil alan denetçi mimar ve mühendislerin belgeleri yenilenmez.
Yapılara Sertifika Verilmesi
Madde 17 — İlgili idarelerce, yapı kullanma izninin verilmesini
müteakip, Örnek-15'e uygun olarak hazırlanacak bir yapı sertifikası 15
gün içerisinde düzenlenerek, yapının görünür bir yerine asılır.
Bu sertifikanın cinsi, malzemesi, ölçüleri vb. gibi özellikleri yapının
büyüklüğü, önemi vb. hususlar dikkate alınarak ilgili idarelerce
belirlenir.
Sertifikanın kağıt üzerine yazılmış ve onaylanmış bir kopyası yapının dosyasında saklanır.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Geçici Madde 1 — 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un yürürlüğe
girdiği tarihten önce Bakanlıkça verilen laboratuvar izin belgeleri, bu
Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle geçerlidir.
Bu süre içerisinde bu Kanun hükümlerine uygun olarak yenilenmeyen izin
belgeleri geçersiz sayılır.
Geçici Madde 2 — 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamında,
yapı denetimine yönelik olarak hizmet verecek TSE Yeterlik Belgeli
laboratuvarlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay
süre içerisinde Bakanlıktan izin belgesi almak zorundadır.
Geçici Madde 3 — 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun yürürlüğe
girmesinden önce ilgili idaresine resmi olarak mimari projeleri
verilmiş, ancak inceleme ve onayı tamamlanamamış olan yapılara ait
ruhsat işlemleri, 28/8/2001 tarihine kadar ilgili mevzuatına göre
sonuçlandırılır. Bu tarihe kadar yapı ruhsatı verilmemiş yapılara ait
işlemler 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun hükümlerine göre
yürütülür.
Yürürlük
Madde 18 — Bu Yönetmelik 13/8/2001 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 19 — Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskân Bakanı yürütür
Ek-1
Laboratuvar İzni OnayTalimatı
1) Amaç
Bu talimat 29/6/2001 tarihli 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun
gereğince kamu veya özel kuruluşların bünyesinde kurulmuş
laboratuvarlara Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından İzin Belgesi
verilerek onaylanması ve laboratuvarların denetim hizmetinin
yürütülmesi amacıyla hazırlanmıştır.
2) Kapsam
Bu Talimat Laboratuvar İzin Belgesi ve kullanımı ile ilgili yetki ve
yükümlülükleri, başvuru için gerekli şartları, işlemleri, denetimleri,
iptal ve fesih halinde uygulanacak kuralları kapsar.
3) Kısaltmalar ve Tarifler
3.1. Kısaltmalar
Bu Talimatın uygulanmasında:
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı "Bakanlık"
Yapı İşleri Genel Müdürlüğü:"Genel Müdürlük"
Yapı İşleri Genel Müdürlüğü Laboratuvar İzin Belgesi Komisyonu: "LiBK"
Laboratuvar İzin Belgesi: "Belge"
Laboratuvar İzin Simgesi: "Simge"
Laboratuvar İzin Belgesi Teknik Şartnamesi: "Teknik Şartname"
Laboratuvar Değerlendirme Heyeti: "Heyet",
Laboratuvar İzni Onay Talimatı: "Talimat",
İzin Belgesi talebinde bulunan laboratuvar : "Laboratuvar", olarak anılacaktır.
3.2. Tanımlar
3.2.1-Laboratuvar izin belgesi
Laboratuvarın bağlı bulunduğu laboratuvar yetkilisi veya yetkilileri
ile Bakanlık arasında yapılan sözleşme çerçevesinde, laboratuvarın
yeterliğinin belirlenen teknik kritere uygunluğunu izin belgesi
ekindeki kapsam çerçevesinde yapabileceği deneyleri gösteren ve üçüncü
şahıslara yönelik geçerlik süresi 1 yıl olan belgedir. Belge her yıl
vize yaptırılır.
3.2.2-Laboratuvar izin simgesi
İzin belgesi almış laboratuvarlarca hazırlanan deney raporları üzerinde
kullanılacak Bakanlığa ait aşağıda gösterilen monogramdır.
3.2.3-Laboratuvar izin belgesi teknik şartnamesi
Bakanlık tarafından Laboratuvarlara İzin Belgesi verilmesinde
kullanılan, laboratuvarın uyması ve karşılaması gereken teknik ve idari
şartları ayrıntılı biçimde açıklayan temel dokümandır.
3.2.4-Laboratuvar izin onayı
Belge eki kapsamda belirtilen deneylerin laboratuvarca yapılabileceğinin LİBK tarafından tanınması ve tescil edilmesidir.
3.2.5-Laboratuvar izni onay talimatı
Laboratuvar izin Onayı için gerekli şartları, işlemleri, onay ve belge
kullanma hakkıyla ilgili yetki ve yükümlülükleri açıklayan dokümandır.
3.2.6-Değerlendirmeci
Deney laboratuvarlarının değerlendirmesi ile ilgili fonksiyonların tamamını veya bir kısmını yapan kişidir.
4) Organlar
4.1. Laboratuvar izin belgesi komisyonu "LİBK"
Genel Müdürlük bünyesinde oluşturulan bir kuruluş olup, belge
verilmesi, sürekliliği, yenilenmesi, iptali, belgeli laboratuvarların
denetlenmesine ilişkin her türlü kararı almaya yetkili organdır. Bu
komisyon Yapı İşleri Genel Müdürü Başkanlığında, Teknik Daire
Başkanlığından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, Teknik Daire Başkanı,
Laboratuvar Şube Müdürü ve Yöresel Koşullar Şube Müdüründen oluşur.
Heyetin hazırladığı raporları inceleyerek, gerekli kararı katılanların
ekseriyetiyle alır. Oylamada çekimser kalınmaz ve sekreterya
hizmetlerini Laboratuvar Şube Müdürlüğü yapar.
4.2. Değerlendirme heyeti
En az iki değerlendirmeciden oluşan "Laboratuvar İzin Belgesi
Teknik Şartnamesi" ve "Laboratuvar Değerlendirme
Klavuzu" ile " Laboratuvar İzin Onay
Talimatı" hükümlerine uygun olarak görev yapan LİBK adına
Laboratuvar Şube Müdürlüğü tarafından görevlendirilen elemanlardan
oluşan heyettir.
5) Ücretler
5.1 - Matbu belge ücreti
Başvuru sırasında laboratuvara veya bağlı bulunduğu kuruluşa verilen
"Müracaat Formları", "İzin Belgesi Teknik
Şartnamesi" ve " Laboratuvar İzin Onay
Talimatı" karşılığı olarak bir defaya mahsus olmak üzere
alınan ücrettir.
5.2. Değerlendirme ücreti
Heyetin laboratuvarda ilk, ara kontrol ve diğer nedenlerle yapacağı her değerlendirme hizmeti için alınan ücrettir.
5.3.Belge ve vize ücreti
Düzenlenen her belge için belgelerin verilişinde ve bunların yıllık vizelerinde alınan ücrettir.
5.4.Belge kullanım ücreti
Bakanlık tarafından tespit edilerek, belge kullanma karşılığı olarak belge vize tarihinde yılda bir defa alınan ücrettir.
5.5.Teminat
Talimat, sözleşme ve bunlarla ilgili mevzuat hükümlerine aykırı
davranıştan doğacak zarar ve giderleri karşılamak amacıyla, belge
kullanmaya hak kazandığı zaman laboratuvar veya bağlı bulunduğu
kuruluştan alınan nakittir.
5.6.Yol ve harcırah gider ücreti
Heyetinin Laboratuvarda yapacağı değerlendirme için Harcırah Kanununa göre gündelik ve ulaşım için alınan ücrettir.
6) Laboratuvar İzin Belgesi Alınması
6.1.Gerekli belgeler
-Laboratuvar İzin Belgesi için hazırlanmış müracaat formu,
-Firma yetkililerinin noter tasdikli imza sirküleri,
-Kalite El Kitabı ve Ekleri (Prosedürler, Talimatlar, Gerekli Formlar ve Deney Rapor örnekleri),
-Laboratuvar tesis ve cihazların yerleşim krokisi,
-Ticaret Sicil Gazetesi(Adı geçen Kuruluşun, laboratuvar açmaya, deney yapmaya, rapor vermeye yetkili olduğuna dair ibare.),
-Laboratuvar da tasdik edilmiş imza yetkisi için aday gösterilen
Mühendis için Bakanlıktan alınmış laboratuvar denetçisi belgesi,
-Laboratuvar da çalışan tüm teknik elemanların Noter Tasdikli Diploma Fotokopileri,
-Laboratuvar Denetçisi, çalıştığı firma ile yaptığı sözleşmenin noter tasdikli sureti ve imza sirküleri.
6.2. Müracaatın İşleme Konulabilmesi İçin
-Müracaat formunun gerçek durumu gösterecek şekilde ve eksiksiz
doldurulması ve bu maddede belirtilen diğer belgelerin tamamının
eksiksiz olarak teslim edilmesi şarttır.
Bu şartları yerine getiren laboratuvarın talebi üzerine aşağıdaki işlemler uygulanır.
7) İzin İşlemleri
7.1. Ön değerlendirme
7.1.1. Müracaatı kabul edilen laboratuvarın izin işlemlerini başlatmak
üzere LİBK adına Laboratuvar Şube Müdürlüğünce en geç iki hafta içinde
Değerlendirme Heyeti görevlendirilir.
7.1.2. Değerlendirmeciler müracaat formlarını inceleyerek bilgilerin doğruluğunu araştırır.
7.1.3. Kalite El Kitabı ve eklerinin TS EN ISO/IEC 17025-Mayıs 2000 standardına uygunluğunu inceler.
7.1.4. Ön değerlendirmede eksiği bulunan laboratuvarlara eksikleri yazı
ile bildirilir dosya askıya alınır. Eksiklerini tamamlayan
laboratuvarların değerlendirilmesine kaldığı yerden devam edilir.
7.1.5. Ön değerlendirmede eksiği bulunmayan laboratuvarlara yerinde değerlendirilmek üzere incelemeye gidilir.
7.2. Değerlendirme
Laboratuvarın ön değerlendirmeden sonra belge verilmesine esas olacak yerinde yapılan incelemedir.
7.2.1. Heyetin değerlendireceği hususlar
a) Laboratuvarda müracaat formlarındaki bilgilerin gerçek olup olmadığı,
b) Laboratuvarda, teknik şartnamede ve talimatta aranan şartların mevcut olup olmadığı,
c) Laboratuvarda gerekli incelemelerin yapıldığına dair tutanak, firma yetkilileri ve heyet tarafından imza altına alınır.
7.3. Komisyon kararı
Komisyon; hazırlanan heyet raporunun sekreterya hizmeti veren
Laboratuvar Şube Müdürlüğüne teslim edildikten en geç 15 gün
içerisinde, incelemesini tamamlayarak, belge kullanma hakkının verilip,
verilmemesine karar verir. Karar defterine geçirilen sonuç bir yazı
(Eki-Heyet Raporu) ile ilgili firmaya bildirilir.
7.4. Belgenin verilmesi
Komisyonun aldığı karar olumlu olması halinde Laboratuvar, belge
kullanma hakkını, imzalanacak tip sözleşmenin noter tasdikinden sonra
kazanır.
7.5. Kısmi değerlendirme
Kısmi değerlendirme, LİBK tarafından daha önce izin belgesi verilmiş
laboratuvarlarda meydana gelen herhangi bir değişikliğin, laboratuvarın
deney yapma kabiliyetini nasıl etkilediğini belirlemek üzere LİBK adına
Laboratuvar Şube Müdürlüğünün uygun göreceği herhangi bir zamanda
değerlendirme heyetine inceletilmesidir.
7.6. Ara denetim
Laboratuvarın ilk veya daha önce yapılan kısmi değerlendirmedeki
şartları devam ettirip ettirmediğini incelemek amacıyla LİBK adına
Laboratuvar Şube Müdürlüğünün her yıl en az bir defa olmak üzere uygun
göreceği zamanda yaptıracağı denetlemedir.
7.7. Kapsam genişletme
Belgeli laboratuvarların , mevcut kapsam listesine ek deneylerin
girmesi için LİBK' na yazılı müracaatta bulunması halinde; yerinde
yapılacak incelemeler sonucunda hazırlanacak yeni kapsam listesinin
düzenlenmesidir.
Karizmatik Laboratuvarın Yükümlülükleri
8.1. Değerlendirmeye imkan sağlama
Laboratuvar, gerek ön değerlendirme sırasında, gerekse belge
verilmesinden sonra kısmi değerlendirme ve ara denetimde heyetin
isteyeceği bütün bilgileri vermekle, çalışmalarında her türlü kolaylığı
sağlamakla yükümlüdür.
8.2. Belge kullanma şekli
8.2.1. Laboratuvar, Bakanlıktan almış olduğu belgeyi bir başka
laboratuvar için kullanılamaz. Laboratuvar belge kullanma hakkını
hiçbir şahıs veya kuruluşa devredemez. Laboratuvar şube, gezici veya
geçici tesisler açtığında, yer değiştirdiğinde belge almak zorundadır.
Numune toplama istasyonu oluşturmalarına; bağlı olduğu laboratuvarın
kalite sistemine ve teknik şartlara ilişkin gerekli düzenlemeler
yapılması ve en az bir teknisyen bulundurması koşulu ile gerekli
incelemeler yapıldıktan sonra olumlu bulunduğu taktirde LİBK tarafından
izin verilir.
8.3. Laboratuvar, belge kapsamındaki deneyleri etkileyecek veya hükmü
şahsiyeti ile ilgili meydana gelecek her değişikliği LİBK'na bildirir
ve bununla ilgili belgeleri gönderir. Ayrıca laboratuvar deney
faaliyetlerini bir müddet için durduracaksa veya bundan vazgeçerse bu
durumdan LİBK'nu 15 gün öncesinden haberdar eder.
8.4. Laboratuvar, belge kapsamında yer almayan deneyleri LİBK simgeli
deney raporlarında yayımlaması halinde, bu deneylerin LİBK tarafından
belgeli olmadığını açık ve net bir şekilde belirtmelidir.
8.5. Laboratuvar belge kapsamında yer alan bir veya birkaç deney için
kullanıldığı cihazın arızalanması, tadilat, taşınma vb. durumlarda, bu
deney veya deneyler için LİBK simgeli rapor düzenleyemez. Yapılan
tamir, bakım, düzenleme vb. çalışmaların tamamlanıp LİBK'na
bildirilmesi ve yapılacak incelemeden olumlu netice alınması halinde
LİBK simgeli rapor düzenlemeye tekrar başlar.
8.6. Mali yükümlülükler
8.6.1. Laboratuvar, bu talimata göre tahakkuk edecek giderleri fatura
edilmesinden sonra en geç 15 gün içerisinde Genel Müdürlük Merkez Döner
Sermaye İşletme Müdürlüğüne ödemekle yükümlüdür.
8.6.2. Laboratuvar her sözleşme dönemi sonunda almış olduğu belgelerin
yıllık vizelerini en geç 15 gün içinde yaptırmak ve bununla ilgili
ücretleri ödemekle yükümlüdür.
8.6.3. Bakanlıkça her yıl yayımlanan birim fiyatlar da meydana gelen
artış nedeni ile doğacak teminat bedeli farklarını, laboratuvarlar
yıllık vize ücreti ile birlikte ödemekle yükümlüdür.
8.7. İşbirliği
8.7.1. Kişi veya kuruluşlarla işbirliği
Laboratuvar, gerektiğinde LİBK ve bu kuruluşun görevlendireceği yetkili
ile şartnamede belirtilen kriterlere uygunluğu izleme imkanı verecek
şekilde işbirliğinde bulunmalıdır.
8.7.2. LİBK ile işbirliği
Bu işbirliği şunları kapsamalıdır:
a) LİBK ve yetkilisinin deney laboratuvarının denetlenmesi için ilgili alanlara girmesinin sağlanması,
b) Deney laboratuvarının deney yapma kapasitesinin LİBK tarafından
doğrulanmasını sağlamak için gerekli kontrollerinin yapılması konusunda
yardımcı olunması,
c) Doğrulama amacıyla LİBK' nın ihtiyaç duyduğu deney numunelerinin
veya şahit numunelerin hazırlanması, ambalajlanması ve en geç 15 gün
içerisinde LİBK'na ulaşacak şekilde gönderilmesi,
d) LİBK'nın uygun bulacağı değerlendirme deney programına ya da bir karşılaştırılmalı deney programına katılması,
e) Laboratuvarın deney sonuçlarının LİBK tarafından etraflıca incelenmesine ve denetlenmesine izin verilmesi.
9) Laboratuvar İzin Belgesinden Doğan Sorumluluklar
a) Laboratuvar İzin Belgesi Teknik Şartnamesinde belirtilen kriterlere
ve LİBK tarafından belirtilen ve belirtilecek diğer kurallara her zaman
için uymak,
b) LİBK tarafından verilmiş kapsam listesini ve izin belgesini laboratuvarın uygun ve görülen bir yerine asmak,
c) LİBK tarafından tespit edilen aralıklarla başvuru, kısmi, ara
değerlendirmelere ve diğer hizmetlere ait masrafların karşılığını
ödemek,
d) Belgenin geçerliliği ne şekilde olursa olsun sona erdiğinde, Belge
ile ilgili bütün reklamlar ve referansların kullanımını sona erdirmek,
e) Belge yada kendi hazırladığı bir deney raporunun LİBK veya başka bir
kuruluşun ürün onayı anlamına gelmediğini yaptığı sözleşmelerde açıkça
belirtilmesi,
f) Kurum veya kişiler deney raporunun tamamını veya bir kısmını yanıltıcı bilgi ve reklam olarak kullanamaz.
g) Laboratuvarın kapsamını ve bu şartnamedeki kurallara uygunluğunu etkileyen değişiklikleri LİBK'na bildirmek.
h) Laboratuvar, LİBK'na bir ay önceden yazılı olarak bildirimde
bulunmak suretiyle laboratuvar izin belgesi sözleşmesini feshedebilir.
i) Belgeli laboratuvarın şartnamede belirtilen kriterlere uymaması
halinde ihtar sonucu 15 gün içinde gerekli hususları yerine getirmek
zorundadır. Belgeli laboratuvarın yukarıdaki hususlara uyma zorunluluğu
vardır.
10) Laboratuvarın Kişi, Kuruluş ve Üçüncü Şahıslara Karşı Sorumlulukları
10.1. LiBK tarafından belgelendirilen laboratuvar, talimat hükümleri ve
şartnamede belirtilen esaslar doğrultusunda, bu talimatın ve
şartnamenin öngördüğü şartlara uygun biçimde, tüm kişi ve kuruluşlar
için standard bir deney hizmeti verecektir.
10.2. Laboratuvar ve LİBK arasında sözleşme yapılması, laboratuvarı
üçüncü şahıslara karşı olan kanuni yükümlülük ve sorumluklarını yerine
getirmesinden alıkoyamaz.
10.3. Laboratuvar; deneylerin yeterliği ve doğrulanması açısından deney
yaptıranın gözlemine açık olmalı ve gerekli kontrollerin yapılmasına
izin vermelidir.
10.4. Laboratuvar tarafından deneye tabii tutulan malzeme için verilen
deney raporu; standardlara uygunluk belgesi niteliği taşımayacağı gibi,
söz konusu malzemenin LİBK tarafından belgelendirildiği anlamını da
taşımaz. Bu durum kişi, kuruluşlar ve laboratuvar arasında yapılan tüm
sözleşmelerde açık biçimde belirtilmelidir.
10.5. Laboratuvar, tüm deney raporlarını, kayıtları ve diğer verileri en az 15 sene müddetle muhafaza etmelidir.
10.6. Simge taşıyan deney raporlarında, hem belge kapsamına giren, hem
de girmeyen deneylerin yer alması halinde, kapsama girmeyen deneyler
için" Bu deney LiBK tarafından belgeli değildir"
ibaresi kullanılmalıdır.
11) Sözleşme Konusu Teknik Esaslardaki Değişiklikler ve Düzeltmeler
LİBK, sözleşme konusu teknik şartnameyi tadil veya revize etmesi
halinde bunları laboratuvarlara bildirir. Laboratuvarlarda yeni
esaslara göre düzenlemeler yapar. LİBK laboratuvarın kabul edilebilir
bir gerekçe ile süre talebi halinde mevzuat hükümlerine aykırı olmamak
ve haksız rekabet ortamı yaratmamak kaydıyla uygun bir geçiş süresi
tanımaya yetkilidir.
12) Talimata Aykırı Hareket
Laboratuvarın, personel, tesis, makina-teçhizat ve kalite kontrol
sistem ve imkanlarında olumsuz yönde bir değişim olduğunun veya
deneylerini belirlenen teknik kritere uygun olmayarak
gerçekleştirdiğinin veya talimat ile sözleşmenin diğer hükümlerine
aykırı hareket ettiğinin tespiti halinde LİBK, gerekli düzenlemeyi
sağlamak amacıyla aşağıdaki uygulamaları sırasıyla veya aykırılığın
önem derecesine göre herhangi birinden başlayarak tatbik eder. LİBK bu
uygulamaların her kademesinde gerekli gördüğü incelemeleri yapmak ve
yeni düzenleyici taleplerde bulunma yetkisine sahiptir.
12.1. Uyarma
LİBK tespit ettiği aykırılıkların derhal veya belirli bir süre içinde
giderilmesi için laboratuvara uyarı bildiriminde bulunur. Laboratuvar
tebligattan sonra gereğini yerine getirmek amacıyla almış olduğu
tedbirleri 15 gün içerisinde LİBK'na bir rapor halinde bildirmekle
yükümlüdür.
12.2. Nakdi ceza
Düzeltilmesi için uyarı bildiriminde bulunulan aykırılıkların tekrar
tespiti veya ilk defa tespit edilen bir aykırılığın önem derecesi göz
önünde tutularak LİBK, madde 12.1' deki uygulamanın yanında
laboratuvarın teminatının 1/2 sini gelir kaydeder. Laboratuvarın
verilen nakdi cezayı 15 gün içerisinde Genel Müdürlük Merkez Döner
Sermaye İşletme Müdürlüğü veznesine veya banka hesabına yatırması
halinde teminatına dokunulmaz. Aksi takdirde teminat çözülerek nakdi
ceza tahsil edilir. Laboratuvar 15 gün içerisinde yeni teminatını
vermekle yükümlüdür. Laboratuvar tebligattan sonra gereğini yerine
getirmek ve almış olduğu tedbirleri LİBK 'na 15 gün içerisinde bir
rapor halinde bildirmekle yükümlüdür.
12.3. Belge Kullanma Hakkının Askıya Alınması
Madde 12.1 ve/veya madde 12.2 ye göre uyarıda bulunularak düzeltilmesi
talep edilen aykırılıkların tekrar tespiti veya ilk defa tespit edilen
bir aykırılığın önem derecesi göz önünde tutularak, LİBK sözleşmenin
Belge kullanma hakkını veren hükümlerini askıya alır ve Laboratuvar
teminatının tamamını gelir kaydeder. Laboratuvar sözleşmenin askıda
kalma süresinde LİBK simgeli deney raporu düzenleyemez. LİBK' nun
yapacağı inceleme sonucunda olumlu görüşe varılması halinde verilecek
izinden sonra belge kullanma hakkını yeniden kazanır.
13) Sözleşmenin Feshi
13.1. Belge kullanma hakkını veren sözleşme; laboratuvarın talebi veya
belgelendirmenin dayanağı olan teknik esasların LiBK 'nca iptal
edilmesi halinde feshedilir. Bu durumda fesihten doğan masraflar ve
laboratuvarın mevcut borçlarının tahsilinden sonra teminatı iade edilir.
13.2. LİBK, 12. maddede belirtilen uygulamalara rağmen aykırılıkların
giderilmediğinin tespit edilmesi veya ilk defa tespit edilen
aykırılığın önem derecesi göz önünde tutularak Belge kullanma hakkı
veren sözleşmeyi tek taraflı fesih ederek teminatı gelir kaydeder.
13.3. Fesih kararları LİBK tarafından Resmî Gazetede ve Bakanlık
yayınlarında lüzum görüldüğünde ayrıca günlük gazetelerde gerekçeli
olarak yayımlanır. Laboratuvar, fesih kararının tebliğinden itibaren
deney raporlarında LİBK simgesini kullanmaya derhal son verir. Ayrıca
yazışma, satış bağlantıları, ilan ve reklamlarında bu simgenin
kullanımını durdurur. Laboratuvar sözleşmeyle kendisine verilmiş her
türlü belgeyi en geç 15 gün içerisinde LiBK' na iade eder.
14) Belgenin Haksız Kullanılması
LİBK ile sözleşme akdetmeksizin belge kullanan veya sözleşmesi fesih
edildiği halde belge kullanmaya devam eden laboratuvar aleyhinde, LİBK
dan belge almış kamu ve özel laboratuvarların manevi itibarını, haksız
bir rekabet ortamı yaratmak suretiyle kamu yararını zedeleyecek şekilde
kullanması sebebiyle ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunurlar.
15) Ücretlerin Tahakkuk Esasları
Belgelendirme hizmetleri ile ilgili olarak alınacak belge, vize,
değerlendirme, teminat, matbu belge, belge kullanım ücreti ile yol ve
harcırah gider ücreti, her yıl Bakanlık tarafından tespit edilen
miktara göre tahakkuk ettirilir. Yapılan değişiklikler Genel Müdürlük
Merkez Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü Birim Fiyat Listesinde
yayınlandığı gibi, ayrıca sözleşmeli laboratuvarlara da tebliğ edilir.
16) Genel Hükümler
16.1. LİBK, talimat ve teknik şartnamede belirtilen esaslara ilave
olarak gerekli gördüğü konularda önceden bildirmek kaydı ile özel
şartlar getirebilir.
16.2. Grev, lokavt, tevsi, ve re organizasyon, tabii afetler ve benzer
mücbir sebeplerle laboratuvar faaliyetlerinin durdurulması halinde
laboratuvar belge kullanma sözleşmelerinin devamı hususunda uygun bir
süre tanınmasına LİBK yetkilidir. Bu süre içerisinde laboratuvarın her
türlü hakları mahfuzdur.
16.3. LİBK ile sözleşme akdeden laboratuvar, sözleşmesinde belirtilen
belgeyi, ancak belge kapsamında belirtilen deneyler için kullanmaya
yetkilidir. Aksi tespit edilip LİBK tarafından yazılı olarak ikaz
edilenlerin buna uymayarak belge kullanmaya devam etmeleri halinde
haklarında bu Talimatın 13. maddesine göre işlem yapılır.
16.4. Sözleşmesi feshedilen laboratuvarın yeniden müracaatında:
1) İlk değerlendirme şartları aynen uygulanır.
2) Fesih tarihinden itibaren LİBK kararına bağlı olarak 3 (üç) ila 6 (altı) ay arasında müracaat işleme konulmaz.
Ancak sözleşmesi, talimat, sözleşme ve mevzuat hükümlerine aykırılıktan
dolayı fesih edilmemiş olan laboratuvarın yeni müracaatları hemen
işleme konur.
16.5. Belge almak için LİBK 'na müracaat eden laboratuvarlar bu talimat
hükümlerine eksiksiz olarak uymayı kabul etmiş sayılır. Doğacak
anlaşmazlıkların hal mercii T.C.Mahkemeleri ve İcra Daireleridir.
16.6. Belge verilmiş olması laboratuvarı kanun, tüzük, kararname,
yönetmelik, şartname ve diğer mevzuat hükümlerine uyma yükümlülüğünden
kurtarmaz.
16.7. Laboratuvar, LİBK kararlarına, bunların tebellüğü tarihinden
itibaren en geç 30 gün içerisinde itirazda bulunabilir. İtirazın
incelenmesinden sonra LİBK 'nun vereceği karar kesindir.
16.8. Laboratuvarda gerçekleşen deneyler için hazırlanacak olan
raporları imzalamak üzere, LİBK, laboratuvar personeli arasından
laboratuvar denetçisi belgesine sahip bir veya daha fazla kişiye tasdik
edilmiş imza yetkisi verir. Bu şahısların laboratuvardan ayrılması
halinde laboratuvar bu değişikliği bir hafta içinde bildirmekle
yükümlüdür. Belge kapsamında belirtilen deneylerle ilgili imza
yetkisine sahip kişilerin laboratuvardan ayrılması, ilişiklerinin
kesilmesi halinde LİBK yeni bir tasdik edilmiş imza yetkisine sahip
laboratuvar denetçisi tayin edinceye kadar laboratuvarın belgesi
dondurulur. Bu süre içinde laboratuvar LİBK simgesi taşıyan deney
raporlarını üçüncü şahıslara veremez. Laboratuvar ayrılan ve işe yeni
aldığı teknik personeli 15 gün içerisinde (noter tasdikli diploma
suretleri ile birlikte) LİBK na bildirmek zorundadır.
16.9. Laboratuvar yayımlayacağı raporlarda belge numarası ve LİBK
simgesini açık bir şekilde göstermelidir. Ayrıca raporlarında
"bu laboratuvara LİBK tarafından izin belge ve simgesini
kullanma hakkı verilmiştir" ibaresini kullanmalıdır.
16.10. Laboratuvar, kişi ve kuruluşlara ait deney numunesi üzerinde
bazı deneyleri bir başka laboratuvara yaptırması halinde; deneylerin
yaptırıldığı laboratuvar; Bakanlıktan belgeli ve yaptırılan deneyler de
kapsam listesinde yer almalıdır.
16.11. LİBK bu Talimatı her zaman değiştirmek hakkına sahiptir. Ancak
değişiklikten önceki kazanılmış haklar sözleşmenin bitimi tarihine
kadar geçerlidir. Uzatmalar yeni talimat ve sözleşme hükümlerine
uyularak yapılır.
16.12. Belge kullanılması ile ilgili olarak, üçüncü şahıslar nezdinde
bütün hukuki, mali ve teknik sorumluluk laboratuvara aittir.
Ek-2
LABORATUVAR İZİN BELGESİ TEKNİK ŞARTNAMESİ
1) Kapsam
1.1. Bu teknik şartname numune alma dahil, deney hizmeti veren bir
laboratuvarın izin belgeli tanınması için sağlaması gereken genel
şartları belirler.
2) Tanımlar
2.1. Laboratuvar: Beton, zemin ve yapı malzemesi ile ilgili hammadde ve
mamul üzerinde ilgili standartlarına veya teknik şartnamelerine göre
ölçüm, muayene yapabilen ve diğer özelliklerini tayin eden, deney ve
hizmet karşılığı ücreti KDV si ile beraber fatura veya tahakkuk fişi
düzenleyerek tahsil eden, Bakanlıktan izin almış tesisi ifade eder.
2.2. Deney: Verilen bir ürün, proses veya hizmetin belirlenmiş bir
prosedüre göre bir veya birden fazla karakteristiğinin tayin edilmesi
amacıyla yapılan teknik çalışmadır.
2.3. Deney Metodu: Deneyin yapılması için belirlenmiş teknik prosedürdür.
2.4. Deney Raporu: Deneyle ilgili deney sonuçlarını ve diğer bilgileri gösteren dokümandır.
2.5. Laboratuvarlar arası deney karşılaştırmaları: Önceden tayin
edilmiş şartlara göre, iki veya daha çok laboratuvarda, aynı veya
benzer maddeler veya malzemelere yönelik deneylerin organizasyonu,
yapılması ve değerlendirmesidir.
2.6. Laboratuvar İzin Sistemi: Laboratuvar yeterliğini gerçekleştirmek
için, kendi prosedür ve yönetim kuralları olan bir sistemdir.
3) Yönetim Şartları
3.1. Kuruluş
Laboratuvar veya Laboratuvarın bağlı olduğu kuruluş, yasal olarak
sorumlu tutulabilecek bir özel veya kamu tüzel kişiliği olmalıdır.
3.2. Tarafsızlık ve Dürüstlük
Laboratuvar, tarafsızlığını ve kendi elemanlarının, teknik kararları
etkileyebilecek her türlü ticari, mali ve diğer baskılardan uzak
çalıştığını ispat etmelidir. Laboratuvar, karar verme bağımsızlığına
olan güveni ve deney çalışmaları ile ilgili dürüstlüğünü tehlikeye
atacak hiçbir faaliyet içine girmemelidir.
Bu hususta en az aşağıdaki şartlara uyulmalıdır:
a) Muayene deney ve sonuçlarına laboratuvar çalışanları dışındaki kişi yada kuruluşların etkisi önlenmelidir.
b) Deney çalışmalarında görev alan personelin ücretleri, yapılan deney sayısına yada bu deneyin sonuçlarına bağlı olmamalıdır.
3.3. Laboratuvar
a) Laboratuvar görevlerini yerine getirmek, kalite sisteminden veya
deney prosedürlerinden sapmaları tanımlamak ve bu sapmaları önleyecek
veya en aza indirecek faaliyetleri başlatmak için gerekli yetkileri ve
kaynakları olan; beton deneyleri esas olmak üzere ilgili yapı malzemesi
kalite kontrolu konusunda Bakanlıkca verilmiş Laboratuvar Denetçi
belgesine sahip en az bir mühendis ile en az iki yapı öğretmeni veya
yapı teknikeri veya teknisyene sahip olmalıdır.
b) Yönetiminin ve personelinin yapılan işin kalitesini olumsuz yönde
etkileyebilecek her türlü ticari, mali ve diğer iç ve dış baskılardan
ve etkilerden uzak tutulmasını sağlayan düzenlemelere sahip olmalı;
c) Müşterilerine ait gizli bilgilerin ve tescilli hakların korunmasını
sağlayan, sonuçların elektronik olarak muhafaza edilmesini ve
iletilmesini korumaya alan prosedürler de dahil olmak üzere, politika
ve prosedürlere sahip olmalı;
d) Yeterlik, tarafsızlık, karar verme veya çalışmayla ilgili
dürüstlüğüne olan güveni azaltacak herhangi bir faaliyette bulunmayı
önlemek için gerekli politika ve prosedüre sahip olmalı;
e) Kuruluşu ve yönetim yapısını, herhangi bir ana kuruluş içindeki
yerini; kalite yönetimi, teknik faaliyetleri ve destek hizmetleri
arasındaki ilişkileri tarif edebilmeli;
f) Deney kalitesine doğrudan etkisi olan, yönetme, uygulama ve
doğrulama görevini yerine getiren bütün personelin sorumluluklarını,
yetkilerini ve birbirleri ile olan ilişkilerini belirlemeli;
g) Personel adayları dahil bütün deney metotları, prosedürleri ve deney
sonuçlarını değerlendirebilen laboratuvar görevlisi tarafından uygun
şekilde yönlendirilmelerini sağlamalı;
h) Laboratuvar işlemlerinde gerekli kaliteyi sağlamak için ihtiyaç
duyulan kaynakların temininden ve teknik işlemlerden genel olarak
sorumlu olan bir teknik yönetime sahip olmalı;
i) Diğer görev ve sorumluluklardan bağımsız olarak, bu standarttaki
kuralların uygulanmasını ve daima takip edilmesini sağlamak için
gerekli yetki ve sorumluluğa sahip, hangi isim altında olursa olsun bir
kalite yöneticisi atamalı; bu yönetici, laboratuvar politikası ve
kaynaklar hakkında kararların alındığı en yüksek yönetim kademesine
doğrudan ulaşabilmeli;
j) Mümkünse, kilit konumdaki yönetici personel için yardımcılar atanmalıdır.
NOT : Bireyler birden fazla fonksiyona sahip olabilirler ve her fonksiyon için bir yardımcı atanması uygun olmayabilir.
3.3.1. Laboratuvar Denetçisi
a) Yapı Malzemesi Deneylerinde, beton esas olmak üzere ilgili yapı
malzemesi kalite kontrolu deneyleri konusunda en az 3 yıl meslek içi
ihtisas alanında laboratuvar denetçisi belgesine sahip inşaat mühendisi
veya kimya mühendisidir.
b) Zemin Deneyleri konusunda en az 3 yıl meslek içi ihtisas alanında
laboratuvar denetçisi belgesine sahip inşaat veya jeoloji veya jeofizik
mühendisidir.
Nerden
İş/Hobiler
Lakap
C.tesi Kas. 21, 2009 10:52 pm